'Wet aanpassen na goedkeuring verdrag grensoverschrijdend gedrag'
Veel Nederlanders voelen zich nog altijd niet veilig op de werkvloer
Werkenden in Nederland hebben betere bescherming nodig tegen grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, online, op bedrijfsuitjes en tijdens woon-werkverkeer. Dat blijkt niet alleen uit de FNV-peiling Sociale Veiligheid 2024, maar is ook een gevolg van het kabinetsbesluit om het VN-verdrag ‘Geweld en intimidatie in de wereld van werk’ te ratificeren, zonder het beleid te willen aanpassen.
Te laat en te weinig
Vijf jaar nadat het verdrag(1) het levenslicht zag heeft het kabinet het wetsvoorstel dat ratificatie regelt naar de Raad van State gestuurd. Het kabinet wil ratificeren zónder het beleid aan te passen. Volgens de FNV slaat de demissionaire minister van SZW de plank daarmee mis en zal de Nederlandse wet niet voldoen aan de eisen in het verdrag. Kansen op een veiligere werkvloer worden hierdoor gemist.
“Als er iets blijkt uit de recente schandalen rond The Voice, de problemen op het ministerie van VWS en het onderzoek dat FNV Overheid vorige week naar buiten bracht, dan is het dat we onze zaken allesbehalve op orde hebben. De huidige Arbowet, het Strafrecht en het Burgerlijk recht beschermen vrouwen onvoldoende tegen seksueel geweld. De wetten zijn afgestemd op mannen,” zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong daarover.
Concrete wetsvoorstellen
De FNV hoopt nu dat de Kamer de handschoen oppakt waar het demissionaire kabinet die heeft laten liggen en heeft een aantal concrete voorstellen:
- Aanpassing van de Arbowet zodat werkgevers verplicht worden een gedragscode te hebben tegen grensoverschrijdend gedrag met definitie van dat gedrag, sancties en meldmogelijkheden. Op grond van het ILO-verdrag zouden ook sollicitanten, stagiaires en zelfstandigen beschermd moeten worden tegen geweld en intimidatie. Met het wegstemmen van een wetsvoorstel in de Eerste Kamer is dit nu niet wettelijk geregeld en zal Nederland dus niet voldoen aan het ILO-verdrag.
- Aanpassing van het Strafrecht zodat seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens het uitoefenen van een functie of in bedrijfsverband (zoals bij bedrijfsuitjes of op zakenreis) ook expliciet strafbaar wordt gesteld ongeacht waar het plaatsvindt.
- Verbod op zwijgbedingen in het Burgerlijk Wetboek in geval van intimidatie en seksuele intimidatie.
Resultaten Peiling Sociale Veiligheid
Dat er genoeg actie nodig is blijkt naast eerdere onderzoeken(1)(2) van de FNV ook uit de nieuwe Peiling Sociale Veiligheid 2024 die door bijna 800 mensen werd ingevuld; bijna de helft van de mensen (49%) gaf aan zich (wel eens) onveilig te voelen op de werkvloer, een kwart ook bij bedrijfsuitjes. Ook is er volgens de respondenten in maar 15% van de gevallen een goed functionerende klachtenregeling en vindt maar 26% dat het beleid rond vertrouwenspersonen op orde is. Mensen met een tijdelijk contract voelen zich het vaakst onveilig op de werkvloer.
Nederland geen voorloper
Volgens vicevoorzitter Jong is het tijd voor concrete maatregelen om een veilige werkomgeving voor iedereen te waarborgen: “In Nederland denken we dat dit goed geregeld is, maar dat is niet zo. Deze enquête bevestigt dat mensen niet goed beschermd zijn.” Ze noemt het daarnaast ‘Niet meer van deze tijd’ dat op het ministerie van SZW de overtuiging leeft dat Nederland ‘het strafrecht’ heeft als preventie tegen grensoverschrijdend gedrag op bedrijfsuitjes en tijdens woon-werkverkeer. Jong: “Juist in gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag lopen mensen nog jaren met de psychische littekens rond, de focus moet dus liggen op het voorkomen van al dat leed, dat zouden we in 2024 toch moeten beseffen.”
