LionUp! - De cao-pagina van ING

Nederland kent de langste duur van het werkzame leven van de hele EU. Ook zijn we de afgelopen jaren samen meer gaan werken (sinds 1983 tot nu werken we gemiddeld per inwoner 30% meer!). We worden ouder en veel vrouwen werken. Onze manier van leven is veranderd. Het werk wordt sneller en complexer. De rek is eruit. We verliezen bijna 50.000 voltijdsbanen door stressgerelateerd ziekteverzuim. Met de groeiende vraag naar mantelzorg zullen steeds meer werkende Nederlanders in de knel komen met werk en zorgtaken. Werkdruk op onbetaald werk is enorm en vloeit over op betaald werk en vice versa. De oplossing ligt daarom niet in méér werken maar juist in slimmer en duurzamer werken. Dit kan bereikt worden door de vierdaagse werkweek in te zetten. Zo komt er ook tijd vrij voor herstel en een betere werk- en privébalans.

Arbeidsmarktkrapte lijkt een langdurig probleem te zijn. Toch kan juist de vierdaagse werkweek helpen om het arbeidsaanbod te verhogen. Dit komt uit vier bronnen:

De 32-urige werkweek is niet alleen iets wat meer dan 80% van de werknemers bij ING willen, ook levert het ING geld op. De invoering van een vierdaagse werkweek bij ING kan zowel financieel aantrekkelijk als strategisch voordelig zijn. Minder werkuren leiden tot lagere verzuimkosten en verhoogde productiviteit, wat de operationele kosten optimaliseert. De vierdaagse werkweek draagt ook bij aan een positieve werkcultuur en het verbeteren van onderlinge relaties en samenwerking binnen en buiten de afdeling, wat de aantrekkelijkheid van ING als werkgever versterkt.

Wat je ziet, is dat medewerkers meer zelfvertrouwen krijgen om vastgeroeste processen en gedragingen uit te dagen. Teamleden voelen zich energieker en verantwoordelijker om tekortkomingen in processen aan te pakken. Er komt focus op gedeelde doelstellingen, teamstabiliteit en planning. Ook is er meer aandacht voor een duidelijkere afstemming tussen afdelingen over de resultaten en de manier waarop het werk wordt uitgevoerd.

De vierdaagse werkweek is een belangrijk middel om niet alleen het werk efficiënter te maken, maar ook de tevredenheid en autonomie bij werknemers over hun werk en werktijden te vergroten. Het resultaat is een verbetering in welzijn, minder ziekteverzuim, vermindering in verloop en een aantrekkende werking op nieuwe collega’s. Hoe groter de reductie in uren, hoe groter de winst op welzijn. Vele bedrijven, groot en klein, hebben laten zien dat het werkt.

Er zijn legio voorbeelden waarin een vierdaagse werkweek is doorgevoerd voor verschillende bedrijven. Ook zijn er recentelijk nieuwe onderzoeken bijgekomen uit Engeland, Duitsland en Brazilië. Veel bedrijven hebben dit al sinds 2016 succesvol ingevoerd. Daarnaast is het niet voor niks dat 93% van de bedrijven vaak doorgaat na een pilot. Het is een win voor de werknemer én een win voor de werkgever. Natuurlijk zijn er enkele afdelingen waar het gebruik hiervan lastiger is maar het werken aan een vierdaagse werkweek in de komende tien jaar zou voor de overgrote meerderheid van de bedrijven mogelijk moeten zijn.

We kennen voorbeelden van financiële instellingen, verpleegkundigen, vuilnisophalers, callcentermedewerkers, fabriekswerkers tot horeca, waar het heeft gewerkt en nog steeds werkt. Een onderzoek uit 2020 van het Autonomy Institute in Engeland wees uit dat een zorgvuldig ontworpen vierdaagse werkweek betaalbaar is voor de meeste bedrijven met meer dan 50 werknemers. Kijk hier voor meer voorbeelden en argumenten waarom de vierdaagse werkweek.

Je kunt mogelijk een kleine productiviteitsverhoging creëren in de huidige voltijdsnorm door hulpmiddelen te introduceren voor een vierdaagse werkweek. Alleen betekent dit dat je in plaats van een extra herstel- of innovatiedag een hogere werkdruk krijgt. Ook zullen de risico’s op burn-out naar alle waarschijnlijkheid niet afnemen.

De dag of uren waarop je niet werkt (maar wel betaald krijgt), zijn de beste energieboost voor je brein en lichaam, zodat je daarna beter functioneert en het werk volhoudt. Daarnaast zorgt de extra vrije tijd ook voor motivatie bij werknemers om hun manier van werken aan te passen. Wat veel verbeterprogramma's niet voor elkaar krijgen, lukt daarom vaak wel bij de juiste inzet van de vierdaagse werkweek.

We zijn inderdaad niet van plan de vierdaagse werkweek per direct en in één keer in te voeren. We willen samen met ING een inclusief planningsproces ontwikkelen waarbij we zorgen dat afdelingen met de juiste begeleiding aan de slag kunnen gaan. Afdelingen krijgen ook voldoende voorbereidingstijd om zaken te organiseren. De duur van de voorbereiding kan per afdeling verschillen.

Het beste advies dat wij kregen van werkgevers, onderzoekers en werknemers die al ervaring hebben met de vierdaagse werkweek, is om vooral te beginnen. Pas als je start, weet je waar je tegenaan loopt. Dit kun je zo organiseren dat er geen risico’s zijn voor werknemers, werkgevers en klanten.

Veel mensen denken dat het beleid in de eerste plaats in het voordeel van de werknemers is, maar er is een zeer sterke businesscase die werkgevers kan overtuigen dat dit een route is naar betere prestaties en meer groei. Wat levert de vierdaagse werkweek een werkgever op?

Bij een vierdaagse werkweek werk je vaak 32 uur per week (andere modellen zijn mogelijk). Toch blijf je hetzelfde verdienen als bij de vijfdaagse werkweek. Voor deeltijders geldt dit naar rato. Als 36 uur het huidige voltijdcontract is en je nu € 40.000 per jaar verdient, verdien je met 32 uur ook € 40.000 per jaar. Je werkt dus minder uren voor hetzelfde loon.

Wat er gebeurt, is afhankelijk van de afspraken tussen bonden en werkgeversorganisaties. De mogelijkheden zijn:

De 80-90-100-regeling is een vorm van korter werken. Het verschil met de vierdaagse werkweek is dat een 80-90-100-regeling een individuele regeling is (vaak voor oudere werknemers). Hierdoor kan de werkdruk voor het individu afnemen maar juist toenemen voor het team.