Onderzoek arbeidsinspectie: vliegtuiguitstoot kankerverwekkend voor werknemers

De uitstoot van vliegtuigen is kankerverwekkend voor werknemers. Dat is de heldere conclusie van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) vandaag na 1,5 jaar onderzoek. Al meer dan 15 jaar zijn werknemers op Schiphol willens en wetens blootgesteld aan te hoge concentraties uitstoot.

Kitty Jong, vicevoorzitter FNV: ‘De arbeidsinspectie komt met dit rapport nadrukkelijk op voor de werknemer, terwijl de Schipholgroep steeds de winst en de aandeelhouders, waaronder de Nederlandse Staat, voorrang gaf. Financiële groei boven de gezondheid en zelfs de levens van de werknemers. De feiten uit dit rapport laten zien dat de tijd van vrijblijvendheid voorbij is. De arbeidsomstandigheden moeten drastisch verbeteren.’

Eindelijk officieel ingrijpen

De Schipholgroep wist al 15 jaar van de schadelijke gevolgen van de vliegtuiguitstoot voor werknemers, maar heeft volgens de NLA ‘desondanks tot op heden nagelaten de minimalisatie van blootstelling voortvarend op te pakken.' In het rapport noemt de NLA dat werknemers hierdoor ‘ernstige gezondheidsklachten’ kunnen hebben. Gerben de Jong, FNV-lid bij KLM: ‘Het is fijn en belangrijk dat er eindelijk officieel ingegrepen wordt. Want tot dusver boden werkgevers alleen lapmiddelen om onze gezondheid te beschermen. Met dit rapport moeten ze overgaan tot actie, zodat we écht beschermd worden en onze kwaliteit van werk omhoog gaat. Want een baan waar je dood aan gaat is geen goede baan.’

Aanpak komende jaren

In het rapport stelt de NLA een aantal concrete eisen om blootstelling aan vliegtuiguitstoot aan te pakken. Ook staan er datums wanneer dit geregeld moet zijn.

• Per direct: verbod op het gebruik van diesel aangedreven vliegtuigvoorzieningen als er een elektrisch alternatief is.
• Uiterlijk 30 juni 2024: implementatie van minimalisatie van gebruik staartmotor.
• Uiterlijk 31 december 2027: vertrekkende vliegtuigen wegslepen waar dat kan, aankomende vliegtuigen moeten buiten bepaalde grenzen binnen Schiphol, de zogenaamde ‘groene zone’, wachten tot vliegtuigopstelplaats beschikbaar is.
• Uiterlijk 31 december 2030: vertrekkende én aankomende vliegtuigen emissie-vrij wegslepen.

Per direct concrete stappen

De einddatum van 2030 werd al door de Schipholgroep zelf als ‘streefdatum’ genoemd. Voor de NLA echter is het een harde eis die het in gang gezette proces versnelt, ‘om zeker te stellen dat medewerkers niet onnodig lang blootgesteld blijven aan kankerverwekkende stoffen.’ Jaap de Bie, bestuurder FNV Schiphol: ‘Jarenlang is er door Schiphol gekozen voor goedkope arbeid in plaats van goed en gezond werk. Weer zijn Schipholmedewerkers de klos. Ik word hier zo ontzettend boos van: jarenlang kaarten werknemers de vliegtuiguitstoot en gezondheidsklachten aan, maar de onderzoeken worden steeds terzijde geschoven door Schiphol. Ik denk echt dat als de managers zelf in de vliegtuiguitstoot hadden gewerkt, dit probleem veel eerder was opgepakt.’

Onderzoek duurde 1,5 jaar

Al in december 2021 deed de FNV een handhavingsverzoek bij de NLA. De vakbond wilde ‘zwart op wit hebben’ dat werken op het platform van Schiphol slecht is voor de gezondheid en dat er daarom passende maatregelen genomen moeten worden. Maar doordat diverse werkgevers op Schiphol zich weinig coöperatief opstelden, duurde het onderzoek langer dan gepland. De FNV is blij dat het rapport er nu ligt en voelt zich gesterkt in de scherpe toon van de uitspraak. Jaap de Bie: ‘We willen nu ook meteen doorpakken. Niet eindeloos overleggen, maar concrete afspraken maken met de werkgevers en de Schipholgroep. Want de tijd om afwachtend te zijn is allang voorbij.’