Ramadan: zo steun je vastende collega’s
Steun en begrip
Dit jaar is de Ramadan van 1 maart tot en met 29 of 30 maart. Ramadan is de jaarlijkse vastenmaand voor moslims. Het combineren van vasten met werk kan uitdagend zijn. Iemand kan bijvoorbeeld minder energie hebben of meer tijd nodig hebben voor het combineren van werk en privé. Het is daarom fijn als vastende collega’s begrip ervaren op het werk. Met deze tips draag je daar als collega of werkgever aan bij.
Wat is Ramadan eigenlijk?
Tijdens de Ramadan onthouden moslims zich van zonsopgang tot zonsondergang van onder meer eten, drinken en roken. Na zonsondergang wordt het vasten traditioneel onderbroken met de Iftar-maaltijd. De Ramadan wordt afgesloten met Eid-al-Fitr; het feest van het breken van het vasten. Dat is dit jaar eind maart of begin april. Naast vasten draait de Ramadan ook om bezinning, gemeenschapszin, vrijgevigheid en verdraagzaamheid.
''De Ramadan is voor mij een bijzondere periode van bezinning, verbinding en dankbaarheid. In deze heilige maand gaat het niet alleen om het vasten, maar vooral om het nemen van een moment om stil te staan bij de essentie van het leven en het hiernamaals. Mijn belangrijkste doel tijdens deze maand is om een betere versie van mezelf te worden. Het is fijn als collega’s begrijpen dat mijn energieniveau gedurende de dag kan variëren, vooral in de middag. Vergaderingen of intensieve taken in de ochtend plannen werkt voor mij vaak beter. Daarnaast waardeer ik het als er begrip is voor het feit dat ik niet mee-eet of -drink tijdens pauzes of andere gezamenlijke momenten. Een kleine blijk van respect, zoals iemand succes wensen met het vasten of simpelweg vragen hoe het gaat, wordt zeker gewaardeerd. Het belangrijkste is dat we elkaars gewoontes respecteren. P.S. Nee, ik mag ook geen water.” - Ibtisame, consulent FNV
Collega’s? Zo houd je rekening met elkaar
- Vraag collega’s hoe het vasten gaat en toon oprechte interesse. Een simpele vraag als ‘Hoe gaat het met je deze Ramadan?’ kan al veel betekenen. Ook kleine gebaren, zoals iemand succes wensen met het vasten of een fijne Iftar toewensen, laat zien dat je betrokken bent.
- Eet en drink met respect. Je hoeft niet te verbergen dat je eet of drinkt, maar wees je bewust van je vastende collega’s. Let er bijvoorbeeld op dat je niet hardop klaagt over honger of dorst. En als je samenwerkt in een kleine ruimte, kan het fijn zijn om niet vlak naast een vastende collega uitgebreid te eten.
- Merk je dat een vastende collega minder energie heeft of moeite heeft om zich te focussen? Bied aan om – waar mogelijk – taken te verdelen of een deadline iets flexibeler te maken. Help bijvoorbeeld je collega bij een lastige taak. Dat kan al een groot verschil maken.
“Ramadan betekent voor mij het loslaten van dagelijkse materiële zorgen, het reinigen van mijn ziel en emoties, en het meer menselijk en menswaardiger worden. Het is een periode waarin je je meer verbonden voelt met de zwakkeren en armen, en waar je vaak je best doet om voor anderen te zorgen en te geven. Het is ook een familieperiode, waarin we samenkomen, elke dag genieten van de voldoening van een succesvolle vastendag, en samen kunnen genieten van eten en drinken. Maar bovenal is het ook een tijd van gezamenlijke uitdagingen, waarin we elkaar steunen en kracht vinden in het vasten. Meer flexibiliteit in mijn werktijden zou me helpen om mijn verplichtingen tijdens de Ramadan beter te combineren met mijn werk." - Osama, Strategisch Adviseur FNV.
"De Ramadan is voor mij een hele speciale maand, een maand waarbij zelfreflectie centraal staat. De twee maanden ervoor bereid ik me er al mentaal op voor. Hoe heb ik de afgelopen tijd besteed en hoe kan ik een beter mens worden? Ik sta vaker stil bij mijn eigen gedrag. Ik verwacht niet veel van collega’s tijdens de Ramadan, maar ik vind het wel altijd heel speciaal als iemand vraagt hoe het gaat met het vasten. Ook is het prettig als men het begrijpt als je een keer een half uur later start. Wat ik echt geweldig vond, is dat er vorig jaar een iftar werd georganiseerd op het werk en ik samen met collega’s de iftar kon nuttigen. Ik voelde me daardoor echt gezien als collega. De Ramadan is voor mij immers even belangrijk als kerst of sinterklaas voor een ander." - Anissa, actiejurist FNV.
Werkgevers: dit kun je doen voor vastende medewerkers
Als werkgever ben je wettelijk niet verplicht om speciale maatregelen te nemen tijdens de Ramadan. Toch kun je met een paar eenvoudige tips zorgen voor een veilige werkomgeving waarin collega’s zich comfortabel voelen om aan de Ramadan deel te nemen.
- Ga in gesprek met vastende medewerkers en vraag hoe je kan aansluiten bij hun behoeften tijdens de Ramadan.
- Bied flexibele werktijden, zodat medewerkers eerder op later op de dag kunnen beginnen. Of juist een pauze kunnen overslaan. Als een medewerker minder dan vijf en een half uur per dag werkt, mag de pauze sowieso worden overgeslagen. Voor langere werkdagen gelden de standaard pauzerechten volgens de Arbeidstijdenwet. De pauzerechten zijn een goede basis, maar kijk vooral in goed overleg wat het beste werkt voor de medewerker tijdens de Ramadan.
- Plan geen teamuitjes tijdens de Ramadan. En vergaderingen? Liever niet vlak voor de Iftar.
- Organiseer een Iftar binnen jouw bedrijf. Dit zorgt voor verbinding en wederzijds begrip tussen collega’s.
- Zorg voor een stilteruimte waar mensen kunnen bidden. Ook niet-moslims kunnen zich hier terugtrekken als daar behoefte aan is.
“Wij vinden het belangrijk dat alle personen die vasten tijdens de Ramadan respect en begrip van collega’s en leidinggevenden ondervinden. Dat kan bijvoorbeeld door het gesprek aan te gaan met jouw collega’s over de Ramadan, gezamenlijk een Iftar te organiseren en door werktijden wat aan te passen als dat helpt. Ook kunnen in de cao’s afspraken worden gemaakt over extra feestdagen of het inruilen daarvan.” – Bas van Weegberg, Lid Dagelijks Bestuur FNV.
Diversiteit en inclusie
Wil je meer weten over Diversiteit & Inclusie op de werkvloer? Kijk dan op www.fnv.nl/diversiteit. Heb je suggesties voor artikelen, evenementen of wil je wat kwijt? Neem dan contact op met onze programmamanager Jolien Heijnen via diversiteit@fnv.nl.
