Opinie: Nederland heeft meer nodig dan de one-size fits all oplossing van Draghi
Nederlands bedrijfsleven eerder luie kat dan woeste leeuw
De FNV is -net als Mario Draghi- ervan overtuigd dat er écht iets moet veranderen in de economie als we onze welvaart willen behouden en verder uitbreiden. Maar de Europese oplossingen van Draghi gaan de Nederlandse economie niet verder helpen.
De Nederlandse productiviteit ging met name achteruit door:
- Loonmatiging; reële uurlonen daalden ook al voor de inflatieschok;
- Geen handhaving op bestaande regelgeving;
- Doorgeslagen flexibilisering.
Reële prijs van arbeid
Door te lage lonen hebben bedrijven weinig motivatie om te investeren in arbeidsbesparende technologieën. De bedrijven die wel willen investeren, hebben moeite goed geschoold personeel te vinden. Niet omdat dat er niet is, maar vooral omdat ze al ergens anders werkt. De reële prijs van arbeid in Nederland daalde de afgelopen tien jaar, daar waar die in de rest van Europa steeg. Dat komt doordat sinds 2015 de arbeidsvraag twee keer zo hard steeg als het Europees gemiddelde.
Investeringen blijven uit door ooneerlijke concurrentie
Het gebrek aan handhaving zorgt voor een oneerlijke concurrentie met bedrijven die regels niet aan hun laars lappen. Zo zorgde het gebrek aan handhaving op schijnzelfstandigheid bijvoorbeeld ervoor dat een buitenlands bedrijf als Deliveroo jarenlang een op illegale wijze verkregen kostenvoordeel had waardoor zij eerlijke Nederlandse ondernemers uit de markt duwden. Door deze oneerlijke concurrentie ontstaat er onzekerheid en hebben bedrijven geen motivatie om te investeren in arbeidsbesparende technologieën of worden investeringen uitgesteld.
Bedrijfsleven in Nederland weinig belemmerd door regelgeving
In Nederland bestaat ook het beeld dat bedrijven door regelgeving geketende leeuwen zijn die barsten van de innovatieve ideeën en worden geremd door de overheid. De feiten laten iets anders zien (zie figuur 1 hieronder). Want ondanks dat het Nederlands bedrijfsleven duidelijk minder belemmeringen kent, investeert het in vergelijking met andere landen zeer weinig. Ons bedrijfsleven is dus eerder een luie kat dan een woeste leeuw.
Figuur 1: belemmeringen voor investeringen
Drie essentiële maatregelen
Dus als we ruimte willen geven aan productieve bedrijven om door te groeien naar de champions of industry die Draghi graag wil zien, dan zijn de volgende drie maatregelen essentieel:
- Hogere lonen;
- Handhaving van bestaande wet- en regelgeving;
- Flexibiliteit van de arbeidsmarkt terugdringen door het SER-MLT advies uit te voeren (’Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving’).
Hiermee beteugelen we de vraag naar arbeid van laag productieve bedrijven en vergroten we de prikkels om daadwerkelijk te investeren in technologie en innovatie.
