‘Laatste kans op rechtvaardigheid voor zorghelden’

De FNV roept de Tweede Kamer op vandaag tijdens de behandeling van de begroting van VWS meer geld vrij te maken voor mensen die Long Covid hebben opgelopen door hun werk. Gisteravond werd bekend dat maar 400 mensen geld krijgen uit de post-covid regeling waar FNV en CNV hard voor hebben gestreden. Er was geld voor ongeveer 2200* mensen.

Goed bedacht, slecht uitgevoerd

De uiteindelijke regeling – die er kwam op initiatief van vakbonden FNV en CNV - werd echter van meet af aan als te streng bestempeld en voor te weinig beroepen toegankelijk. Door de vakbonden, maar ook door een groot deel van de vorige Tweede Kamerleden. Ook hadden de veelal zieke aanvragers maar een maand de tijd om de zeer gecompliceerde aanvraag te doen. Na 2 jaar zitten duizenden mensen die tijdens corona moesten doorwerken met een WIA-uitkering thuis, anderen werken door hun ziekte noodgedwongen veel minder uren of in een minder zware baan.

Kitty Jong: “We zijn verbijsterd over en enorm geschrokken van de grote hoeveelheid afwijzingen. Hiermee is precies gebeurd waarvoor we gewaarschuwd hadden bij deze te strenge, onredelijke en oneerlijke regeling. Zorghelden die in de frontlinie werkten, hebben in plaats van een beetje compensatie een klap in hun gezicht gekregen. Nederland zei dat het zijn zorghelden niet in de steek zou laten of al die anderen met een essentieel beroep die moesten doorwerken. Maar het inmiddels demissionaire kabinet heeft de mensen onder aanvoering van minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) laten zakken als een baksteen.”

Voorstel zou nu Kamermeerderheid halen

Alleen hele specifieke groepen zorgmedewerkers konden vorig jaar onder zeer strenge voorwaarden een eenmalige vergoeding van 15.000 euro krijgen. De regeling was een stuk slechter en ook voor veel minder mensen toegankelijk dan de vakbonden hadden bepleit. Een Eerste Kamer motie vroeg in januari 2023 het kabinet zelfs om 150 miljoen voor een regeling te reserveren. Daarnaast zaten er eisen aan de regeling waar de overheid zelf niet aan kon voldoen. Zo zijn er bij het UWV enorme achterstanden rond de vereiste WIA-keuring. De coalitie weigerde bijna alle voorstellen voor een menselijkere en soepelere compensatieregeling aan een Kamermeerderheid te helpen. Met de huidige samenstelling van de Tweede Kamer zouden al die voorstellen het ruim hebben gehaald.

FNV strijdt nog steeds voor eerlijker regeling

Post covid is sinds januari 2022 erkend als officiële beroepsziekte. Daarom wil de FNV dat het compensatiebedrag wordt geïndexeerd naar 24.010 euro, de standaard vergoeding bij beroepsziekten. Maar dat is niet het enige. De bond willen ook dat de mensen die in de tweede golf ziek werden een beroep op de regeling mogen doen en dat meer beroepsgroepen onder de regeling vallen. Terwijl er waarschijnlijk zo’n 80%1 van de gereserveerde 33 miljoen overblijft zijn er nog steeds mensen die buiten de boot vallen omdat ze ‘net te laat’ ziek werden of op papier ‘net het verkeerde beroep’ hadden. Of dat in de praktijk nu wel of niet zo was.

Tussen papier en praktijk

Bianca van der Heijden werkte in een verzorgingstehuis. Op papier was ze facilitair manager en werkte ze niet direct met patiënten. In de praktijk sorteerde ze tijdens de coronapiek de vuile was van zieke bewoners en liep daardoor long covid op. Afgelopen jaar had ze een maand de tijd om een aanvraag in te dienen. Ondanks de vele inspanningen lukte dat, maar haar aanvraag is afgewezen:

“Tijdens corona was er geen tijd om naar functies te kijken. Je deed gewoon wat je moest doen. Het is even bizar als onrechtvaardig dat er niet gekeken wordt naar wat je op dat moment in de praktijk deed en dat je werkelijk overal bewijsstukken van moet aanleveren. Ik moest ook via mijn ex-werkgever allemaal bewijzen aanleveren maar ik ben daar zo rot weggegaan, die geeft dat nooit meer en dat is een enorme drempel.”

Kamer kan bestuurlijk falen corrigeren

“Zoals Bianca zijn er nog veel meer mensen", zegt Jong. "Extra wrang is het dat door de strenge voorwaarden en hun slechte conditie talloze mensen de aanvraag bij voorbaat niet zagen zitten. En dat er daarnaast nog duizenden medewerkers van hulpdiensten, onderwijzers en andere mensen uit de frontlinie zijn die op voorhand niet in aanmerking kwamen. Dit is het doelbewust wegzetten van de mensen die de kolen uit het vuur hebben gehaald ten tijde van de coronapandemie. Als de Tweede Kamer zichzelf serieus neemt dan verruimen en verbreden ze de regeling alsnog. Zo corrigeren ze het bestuurlijk falen van dit demissionaire kabinet. Het amendement Bushoff is al een stap in de goed richting maar er is meer nodig: deze of een aanvullende regeling moet soepeler, hoger en toegankelijker.”

*Er was 33 miljoen euro gereserveerd en de tegemoetkoming is 15000 euro. Er is daarvan 6,4 miljoen euro uitgekeerd (425 x 15.000 euro)