Administratiedruk jeugdzorg woekert voort ondanks belofte ministerie

Drie jaar lang investeerde het ministerie van Volksgezondheid fors in pogingen om de administratie in de jeugdzorg te verminderen, maar al die inzet leverde niets op.

Slechts 2% van de jeugdzorgwerkers heeft de administratieve druk merkbaar zien verminderen. Dat is de conclusie van een onderzoek van FNV Zorg en Welzijn en Pointer (KRO-NCRV) onder ruim 2700 professionals naar de administratieve lastendruk in de jeugdzorg. Driekwart van de jeugdzorgwerkers zag de papierwinkel sinds de decentralisatie (erg) toegenomen. Hetzelfde percentage overweegt daardoor nu te stoppen met het werk. 

Korte metten maken

In 2018 werd met veel publiciteit aangekondigd dat het ministerie van Volksgezondheid oud-minister Rita Verdonk had aangesteld om als speciaal adviseur ‘Ontregel de Zorg’ korte metten te maken met de administratieve druk in de jeugdzorg die na de decentralisatie in 2015 fors was toegenomen. Binnen één jaar zouden jeugdzorgwerkers het verschil gaan merken, zo werd er beloofd. Drie jaar later is de conclusie duidelijk: er is niets verbeterd.

Symptoombestrijding

“Dit ontregel de zorg programma is symptoombestrijding gebleken”, zegt Maaike van der Aar, FNV-bestuurder jeugdzorg. “Het is echt onbegrijpelijk dat er zoveel tijd, aandacht, energie en geld naar zo’n programma gaat en dat bijna niemand merkt dat het geholpen heeft. Dan zie je dat er meer nodig is dan een speciaal adviseur met goede bedoelingen om daadwerkelijk iets te verbeteren. Als je echt resultaat wilt boeken dan is een systeemverandering nodig. Wij willen daarom onder meer dat professionals en cliënten zo veel mogelijk zelf aan het roer komen te staan. Door hen de regie te geven, snijd je een groot deel van de onnodige bureaucratie de pas af.”

Een derde wil jeugdzorg verlaten

De frustratie onder jeugdprofessionals is inmiddels zo hoog opgelopen dat 76 procent van de medewerkers aangeeft weleens te overwegen om met het werk te stoppen vanwege de hoge administratielast. Van de totale tijdbesteding per dag gaat slechts een derde daadwerkelijk naar de zorg aan kind en het gezin. De overige tijd zijn de jeugdwerkers kwijt aan het maken van rapportages, vergaderingen en beschikkingen aanvragen. Uit de recent gepubliceerde barometer van FNV onder medewerkers in de hele sector zorg & welzijn, bleek dat medewerkers in de jeugdzorg het vaakst collega’s hebben zien vertrekken in het afgelopen anderhalf jaar.  

Jeugdzorgwerker Tosca Weinberg ziet het om haar heen gebeuren. “Laatst had ik een werkoverleg van een uur. Maar met het tijdschrijven was ik daarna langer bezig dan het overleg zelf. Ik zorg nu dat de administratie niet ten koste gaat van het inhoudelijk werk. Dat betekent wel dat ik misschien niet altijd volgens de regeltjes rapporteer. Maar zo houd ik het voor mezelf vol. Ik zie om me heen ook veel collega’s afhaken.”

Complexere zorg neemt toe

Uit het onderzoek van FNV Zorg & Welzijn en Pointer blijkt verder dat ook de zorgzwaarte (91%) en de zorgvraag (85%) zijn toegenomen. “De wachtlijsten groeien al jaren door de onderbezetting in de jeugdzorg. Tegen de tijd dat een kind daadwerkelijk geholpen wordt, bevindt het zich vaak al in een complexere zo niet crisissituatie”,  zegt van der Aar. ‘Dat drukt ook enorm op de te bieden zorg’.

Breed gedragen advies

87% van de respondenten geeft aan dat de huidige manier waarop de jeugdzorg is georganiseerd onhoudbaar is. Eerder dit jaar bundelden FNV Zorg en Welzijn en de Stichting Beroepseer hun krachten in de Denktank Jeugdsprong. De samenwerking leidde tot een breed gedragen advies om de jeugdzorg te verbeteren. Daarin staat onder meer het advies om professionals en cliënten meer zeggenschap te geven om de effectiviteit van de zorg te vergroten.

De uitzending van Pointer over bureaucratie in de jeugdzorg is op maandag 20 september om 22.20 uur te zien op NPO 2.