Toekomst van het openbaar vervoer staat op het spel!

Door corona heeft het streekvervoer in Nederland extra veel te lijden gehad. Als gevolg van de afname van het aantal reizigers is de dienstregeling in heel Nederland verder afgeschaald. Daarmee is de bereikbaarheid tussen stad en regio met het OV tot een zorgwekkend niveau gedaald.

Het is niet duidelijk wanneer er wel of niet een bus rijdt, het personeelstekort loopt verder op en de werknemers staken voor werkdrukverlaging. De reiziger en de werknemer zijn volledig de pineut. Wat blijft er nog over van het streekvervoer?

Extra verslechtering

De achteruitgang van het streekvervoer gaat stevig door, we zien de laatste tijd zelfs een extra toename aan rituitval. Dit komt niet zomaar uit de lucht vallen. De OV-bedrijven genieten nog tot en met eind van dit jaar coronasteun. Daarna stelt de overheid minder geld beschikbaar (150 miljoen euro) om eventueel tegenvallende reizigersaantallen op te vangen. De OV-bedrijven dreigen daardoor in de financiële problemen te komen. Zij wil immers dat de bedrijven straks weer zelfstandig kunnen opereren.

De OV-bedrijven etaleren daarom met hun enorme rituitval en zeggen daarmee tegen de overheid: wij komen nu al niet uit met onze centen om de dienstregeling uit te voeren, kom maar met meer geld over de brug. Deze strijd tussen bedrijven overheid dupeert reiziger en werknemer nog meer.

Negatieve spiraal

Vakbond FNV Streekvervoer maakt zich ernstige zorgen. Ten eerste voor de reiziger is er sprake van een slechtere bereikbaarheid. Enerzijds als gevolg van het schrappen, en verder uithollen van dunbevolkte buslijnen, de afgelopen jaren. Anderzijds door het extreem hoge rituitval de laatste maanden. Hierdoor verlaten juist nog meer mensen het OV, terwijl onze overheid, onlangs nog uit de woorden van minister Jetten, de burgers aanmoedigt om juist meer het OV te gaan gebruiken.

Daarnaast is de werkdruk voor al het streekpersoneel in het openbaar vervoer tot een recordhoogte gestegen. Het streekvervoer heeft te kampen met een ziekteverzuim van rond de 20%. De oplopende personeelskrapte veroorzaakt een nog hogere werkdruk voor de chauffeur en zorgt voor een nog grotere onbetrouwbaarheid qua dienstregeling voor de reiziger. Dit werkt ontmoedigend voor bestaande en nieuwe werknemers om in het streekvervoer te blijven werken. Het lijkt een negatieve spiraal waarin het Nederlandse streekvervoer is terecht gekomen. Hoe komen we hier met zijn allen weer uit?

Oplossingen

Volgens vakbond FNV Streekvervoer moet er echt geïnvesteerd gaan worden in het streekvervoer. Er moet een optimale dienstregeling komen, die de mensen weer in het Streekvervoer aantrekt. Maar dat kost geld. Dat betekent enerzijds voldoende lucht en ruimte in de dienstregeling. Door constant elke minuut weg te bezuinigen uit de dienstregeling wordt de werkdruk steeds verder omhoog gejaagd. Anderzijds voor een goede dienstregeling heb je voldoende buschauffeurs nodig. Dat betekent dat juist al het onbenut arbeidspotentieel gebruikt dient te worden. Maar dat gebeurt niet.

Kenmerkend voor het streekvervoer is dat er steeds meer kleinere contracten worden verstrekt . Het liefst nemen de bedrijven mensen aan die weinig uren over veel dagen willen werken. Maar niet meer een voltijdse baan met regelmatige rij- en rusttijden. De bedrijven nemen liever iemand in dienst die 24 uur verspreid over 5 dagen wil werken. Het ophogen van contracturen gebeurde voorheen en nu nog steeds, veel te weinig. Ondanks het forse personeelstekort zijn er nog steeds uitzendkrachten die niet vast in dienst worden aangenomen.

Er moet fors geïnvesteerd worden in werknemers. Acceptabele werktijden, werkdruk omlaag, leefbaar loon en goede contracten, moeten weer de norm worden. Daarom strijd vakbond FNV Streekvervoer voor een betere cao.