Vestigingsklimaat faciliteert ‘race to the bottom’

Medewerkers die willen rondkomen van hun inkomen, zijn een bedreiging voor de economie. Althans, als we de argumenten vanuit de Eerste Kamer mogen geloven. Daar werd afgelopen week, onder meer vanwege het ‘vestigingsklimaat’, een verhoging van het minimumloon tegengehouden. Vakbondsbestuurder Linda Vermeulen schreef samen met Emma Vogt van Clean Clothes Campaign een opiniestuk in Trouw.

Het nieuws over het laag houden van het minimumloon valt rauw op het dak van veel medewerkers van winkels en distributiecentra. Zo ontvangt vakbond FNV veel reacties, bijvoorbeeld van medewerkers van de Bijenkorf en van luxe-tassen-merk Michael Kors.

Trend: loonfuik

In Nederland is een nieuwe trend zichtbaar. Steeds meer mensen zijn afhankelijk van het wettelijk minimumloon. Een aantal jaren geleden kon je bij winkelketens nog instappen op een salaris boven het minimumloon en doorgroeien. Nu is dit perspectief op veel plekken verdwenen en zitten mensen vast in een loonfuik. Neem bijvoorbeeld de lonen bij de Bijenkorf, waar je in schaal 1 t/m 5 hetzelfde startloon verdient en amper kunt doorgroeien. In het distributiecentrum van Michael Kors in Venlo is niet eens een cao; daar is het minimumloon of een paar centjes meer de norm. Mensen die er al een paar jaar werken, zien dat nieuwe mensen meteen al net zoveel verdienen als zij - ervaring en extra taken worden dus niet beloond.

Rijkenlijsten - armoede

Is dit nu het vestigingsklimaat dat we moeten beschermen? De Bijenkorf is in handen van Thaise en Oostenrijkse miljardairs, Michael Kors is onderdeel van een Amerikaans agglomeraat aan luxemerken, waaronder ook Versace. Terwijl de eigenaren op internationale rijkenlijsten prijken, konden veel medewerkers deze winter niet eens hun kachel aanzetten. 

Keten van uitbuiting

Het Nederlandse vestigingsklimaat staat niet op zichzelf. De chique tasjes die via de winkels van de Bijenkorf en vanuit het distributiecentrum in Venlo over het land en over Europa worden verspreid, zijn al door meer handen gegaan van mensen die uitgebuit worden. Vakbonden en ngo’s aangesloten bij Clean Clothes Campaign signaleren dat luxemerken zich op dit vlak nauwelijks onderscheiden van fast fashion-giganten. Een Sri Lankaanse leverancier voor Michael Kors heeft bijvoorbeeld onlangs verschillende medewerkers ontslagen vanwege hun lidmaatschap van een vakbond. Michael Kors grijpt niet in en blijft met zijn inkopen ook van dit “gunstige vestigingsklimaat” profiteren.

Nieuw vestigingsklimaat

Het is tijd voor een ambitieuzere visie. Willen we de bedrijven die enkel voor het geluk van hun aandeelhouders naar Nederland komen, echt zo pamperen? Staan we toe dat deze bedrijven zulke lage lonen betalen, dat amper iemand het werk wil doen, en de werkgever steeds verder in de wereld op zoek moet naar nieuwe arbeidsmigranten? Of willen we eisen stellen aan multinationale nieuwkomers? Inspraak voor medewerkers over hun eigen rechten en een verantwoorde productieketen, zouden alvast goede beginpunten zijn.

Lees hier meer over de Clean Clothes Campaign en het werk van Emma Vogt.

Lees hier het artikel in Trouw.