‘Wethouders moeten burgerlijk ongehoorzaam zijn bij uitvoering bijstand’

‘De Participatiewet is een mislukking, mensen krijgen niet de hulp die ze nodig hebben en het huidige kabinet maakt de situatie eerder erger dan beter.’ Die keiharde conclusie trekt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong aan de vooravond van het commissiedebat Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de Participatiewet.

Jong: ‘Omdat dit kabinet het op alle vlakken laat liggen, zien we als enige werkbare manier nog dat gemeenten dan maar het heft in eigen hand nemen. Uit talloze onderzoeken blijkt dat deze wet niet werkt zoals bedoeld. In plaats van mensen te helpen, houdt de Participatiewet hen gevangen in armoede en onzekerheid.’

Teruggefloten

Recent werd de gemeente Utrecht nog teruggefloten toen zij de allerarmsten in de stad tegemoet wilden komen via de gemeentebelastingen, omdat gemeenten volgens het Rijk en de Raad van State geen inkomensbeleid mogen voeren. De gemeente verzon daarop een list via een crowdfundingsactie. Als een van de grootste belangenbehartigers van uitkeringsgerechtigden in Nederland schaart de FNV zich achter de handelswijze van de gemeente Utrecht.

Kitty Jong: ‘Het is de wereld op zijn kop, maar ik wil gemeenten aanmoedigen om op dezelfde manier te handelen en bijvoorbeeld ook het herinvoeren van de taaleis te negeren zoals ze dat eerder ook al deden. Je kunt het radicaal noemen, maar dit kabinet en de landelijke politiek hebben het initiatief volledig uit handen gegeven. Ze komen met niets en tonen niet aan enig idee te hebben van de dagelijkse problemen van mensen die leven in armoede.’

Oplossing: een menselijker Participatiewet

De FNV doet daarom een beroep op de Tweede Kamer om aan te dringen op het echt menselijker maken van de Participatiewet. Wat de bond betreft, moet dat onder andere door de taaleis definitief te schrappen, net als de verplichte tegenprestatie en de kostendelersnorm. Jong: ‘De politiek is druk bezig met het aanpakken van de regeldruk voor bedrijven, maar ziet niet in dat uitkeringsgerechtigden pas echt onder regeldruk lijden.’

Stop dwangmaatregelen

Ook de taaleis en andere dwangmaatregelen zijn de vakbond een doorn in het oog: ‘Ze zijn zinloos en wreed, in de praktijk blijkt dat al deze maatregelen fraude niet of nauwelijks tegengaan en mensen niet helpen of aanmoedigen om sneller werk te vinden. Ze zorgen juist voor meer stress en problemen. De jacht op onschuldige uitkeringsgerechtigden moet stoppen!’

Als je niet kán werken, hoor je niet in de bijstand

De FNV signaleert dat mensen die niet kúnnen werken, nog altijd aan hun lot worden overgelaten. Jong: ‘Het gaat om mensen met een handicap of die na kanker of long covid niet meer kunnen werken. Die komen nu toch vaak in de bijstand, maar horen daar niet omdat ze in de praktijk geen zicht hebben op werk. Verder korten op hun inkomen is onacceptabel. Ze moeten genoeg inkomen hebben om fatsoenlijk te kunnen leven en mee te doen in de samenleving.’