Ondersteuning voor de 2 miljoen vrouwen in de overgang hard nodig

Het staat elke vrouw op een gegeven moment te wachten: de overgang. En daar moeten we het over hebben op deze Wereld Menopauzedag2. Veel vrouwen vinden het moeilijk er op hun werk over te praten door het nog altijd enorme taboe rondom de overgang. Ze zijn bang voor stigmatisering wanneer ze open over hun klachten zijn en vrezen voor de gevolgen voor hun carrière.

Op dit moment zijn er in Nederland bijna 2 miljoen vrouwen in de overgang. Hiervan hebben er 170.000 zoveel last van hun overgangsklachten dat het invloed op hun werk heeft. De overgang is namelijk meer dan opvliegers. Ook slapeloosheid, concentratie- en geheugenproblemen, depressieve of angstige gevoelens, gewrichtspijn, spierpijn, hoofdpijn en hartkloppingen horen erbij. Heftige klachten dus. Het doorbreken van het taboe rondom de overgang is een belangrijke eerste stap. De overgang moet bespreekbaar worden gemaakt, beginnend bij onszelf.

Wij, Julia Wouters en Kitty Jong, zijn beiden onderdeel van die 2 miljoen vrouwen die op dit moment in Nederland in de overgang zijn. Ik, Julia ben een succesvol publicist en coach – en wist, totdat ik het zelf meemaakte, bijna niks over overgang. Dus toen ik van de ene dag op de andere dag nauwelijks nog sliep, enorm vergeetachtig werd, me onzeker over de stomste dingen en kleinste klusjes voelde, om alles moest huilen en de wereld steeds grauwer werd, wist ik niet wat er mis met me was. Voor mij, Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV was de hevigheid van de overgang een onverwachte klap. Ik ben boos geweest. Waarom heeft niemand me verteld dat het zo erg is? Meerdere keren per dag word ik een beetje misselijk. Dan volgt een hevige warmtestuwing, gevolgd door onbeheersbaar zweten. Een nacht doorslapen lijkt voorgoed verleden tijd. Hoe moet dat zijn voor al die vrouwen die werken in cruciale beroepen zoals de zorg en kinderopvang? Zij kunnen niet net als wij zelf hun werk indelen.

Het is belangrijk om de overgang niet als individueel probleem te zien, maar om op zoek te gaan naar collectieve kennis en oplossingen. Daarom moet het onderwerp uit de taboesfeer. Iedere vrouw maakt deze fase door. Soms helpt hormoontherapie om de klachten onder controle te krijgen. Brede erkenning, begrip en regelruimte op de werkvloer is hard nodig. Voor dokters en Arboartsen is het belangrijk dat hun kennis opgekrikt wordt, zodat ze alle klachten en kwalen eerder kunnen herkennen die overgang gerelateerd zijn. Voor werkgevers is het belangrijk dat ze weten wat vrouwen in de overgang kan helpen en daar ruimte voor bieden. Dat voorkomt dat vrouwen met een burn-out thuis komen te zitten.

Het idee dat de overgang ‘er nu eenmaal bij hoort’ en je het dus maar lijdzaam moet ondergaan, moet de prullenbak in. Het is broodnodig dat er concrete stappen worden gezet om vrouwen in de overgang te ondersteunen. Én er moeten medailles worden uitgedeeld, want dat het vrouwen in cruciale beroepen überhaupt lukt om te werken is een godswonder.

[1] Niet alle vrouwen krijgen te maken met fysieke en mentale klachten tijdens de overgangsperiode en niet alle mensen in de overgang identificeren zich als vrouw. In dit stuk wordt de term vrouw gebruikt voor iedereen die overgangsklachten ervaart.  2 Wereldmenopauzedag is op 18 oktober 2023