Cruciale factor arbeid ontbreekt in bouwplannen Hugo de Jonge

De FNV heeft grote zorgen over de haalbaarheid van de plannen in de op 11 maart gepubliceerde Nationale Bouw- en Woonagenda van minister Hugo de Jonge. De factor arbeid komt hierin niet één keer voor.

Bas van Weegberg, lid van het Dagelijks Bestuur van de FNV: ‘Het is heel eenvoudig: zonder vakmensen gaan we de wooncrisis niet oplossen. De minister lijkt blind voor deze realiteit.’

Het tekort aan vakmensen is gigantisch in zowel de bouw- als metaalsector. Deze sectoren zijn van essentieel belang voor het bouwen én verduurzamen van woningen. Van Weegberg: ‘Wij verwachten van het kabinet dat zij dit knellende tekort in beeld brengt en samen met vakbonden tot een aanpak komt. De minister moet daarbij sturen op aantrekkelijk en zeker werk.’

Structurele banen

In de bouwagenda wordt voor de tekorten aan vakmensen volstaan met verwijzing naar lopende trajecten, zoals de landelijke aanpak gericht op de brede arbeidsmarktkrapte. Het grote probleem is dat zaken als duurzame banen en een eerlijke beloning conform de cao daarin niet aan bod komen. Dat heeft nadelige gevolgen voor de aantrekkelijkheid van de sector en daarmee ook voor het slagen van de bouwopgave en de verduurzamingsopgave.

De pijlen in de bouwagenda worden nu gericht op innovatie in de bouw. Dan gaat het om digitalisering en fabrieksmatig bouwen. Gemakshalve wordt vergeten dat ook hier arbeid nog steeds een belangrijke rol speelt. Zonder vakmensen geen innovatie. Daarbij wordt al door de minister erkend dat de innovatie in de huidige situatie nog beperkt van de grond komt. De tekorten aan vakmensen staan daarmee nog steeds centraal.
Uit het plan van aanpak van de minister wordt bovendien niet duidelijk hoeveel arbeidsuren zelfs maar nodig zijn om deze broodnodige inhaalslag te maken. Van Weegberg: ‘De uitvoering van deze agenda neemt vele jaren in beslag. De banen waarover we het hier hebben zijn dus ook structurele banen. De mensen die hieraan gaan werken, moeten niet alleen een vast contract krijgen, maar ook een eerlijke prijs voor hun werk.’

44.000 of 120.000 arbeidsmigranten?

Het aantal arbeidsmigranten dat nu in de bouw werkt, is door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) ingeschat op 44.000 (2021), anderen spreken over een aantal van 120.000. Van Weegberg: ‘Duidelijkheid is nodig over het precieze aantal arbeidsmigranten in de bouw. We weten hoe precair de situatie is van veel arbeidsmigranten in Nederland. Zij werken vaak in onveilige situaties, voor te weinig loon en met onzekerheid over werk en wonen. Werkgevers moeten investeren in eerlijke beloning, opleidingen en fatsoenlijke huisvesting.’

De FNV verwacht dat de minister de vakbond betrekt bij de verdere uitwerking van de Nationale Bouw- en Woonagenda. Zonder investeringen in de factor arbeid zijn de plannen van minister de Jonge gedoemd te mislukken. De noodzaak voor een betaalbare woning voor iedereen is te groot om dat toe te staan.