FNV stelt stevige voorwaarden aan steun voor dit Klimaatakkoord
Daags voor het einde van de klimaatconferentie in Madrid en een dag na de presentatie van de Green Deal van eurocommissaris Frans Timmermans, laat de FNV weten kritisch te zijn over het Nederlandse klimaatakkoord. In het bijzonder over de punten waaruit blijkt dat er onvoldoende ambitie is, die te vaag blijven of die in het geheel niet worden genoemd. FNV stelt dan ook een aantal voorwaarden aan het akkoord om zich te kunnen committeren.
Tegelijkertijd vindt de vakbond het van cruciaal belang dat zij betrokken blijft bij de verdere uitwerking ervan. Dat heeft de FNV in een brief aan Ed Nijpels, voorzitter van het klimaatberaad, laten weten.
Scholing
FNV onderschrijft de klimaatdoelen van Parijs, maar wil dat arbeidsmarkt, scholing en werkgelegenheid de prioriteit krijgt die het verdient. Uitgangspunt daarbij is dat de nieuwe banen, vaste groene banen zijn met oog voor veiligheid, zinvol werk en goede arbeidsverhoudingen en in een fatsoenlijke cao zijn geregeld. Vaak sluiten vraag en aanbod van werk niet op elkaar aan bij de banen die verdwijnen én ontstaan in de energietransitie. Van werkenden wordt verwacht dat zij zelf in hun scholing investeren, terwijl werkgevers dat nauwelijks doen en al helemaal niet bij flexkrachten, constateerde recent ook het Planbureau voor de Leefomgeving. Leerlingen worden hals-over-kop opgeleid; dit kan leiden tot uitholling van het niveau van onderwijs en van de sector.
Betrouwbare overheid?
Voor mensen die door de energietransitie hun werk kwijt raken is het onduidelijk op welke middelen ze een beroep kunnen doen. Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV: ‘Wij vragen ons af hoe betrouwbaar de overheid is. Kunnen onze leden die door toedoen van de overheid hun werk kwijtraken op diezelfde overheid rekenen voor om- en bijscholing, en begeleiding naar ander werk? Krijgen zij nadeelcompensatie omdat hun inkomen flink achteruit kan gaan? Dat is na lang overleg wel gelukt voor mensen in- en rond de Hemweg-kolencentrale in Amsterdam, maar het is van belang dat dat ook voor anderen gaat gelden.’
Sociaal aanbesteden
Aanbestedingen moeten sociaal zijn met oog voor arbeidsvoorwaarden voor werknemers, en niet louter economisch gestuurd, zoals nu in het akkoord staat. FNV wil dat het beschikbare innovatiegeld ook gebruikt wordt voor fatsoenlijke werkgelegenheid op de nationale, sectorale en regionale arbeidsmarkt. De vakbond wil daarbij een partner zijn. In de praktijk worden vakbonden echter nog te vaak geweerd van dit soort nieuwe werkplekken.
Eerlijke verdeling lusten en lasten
Ook stelt de FNV dat de lusten en lasten eerlijk verdeeld moeten worden. Nu al kunnen 650.000 mensen hun energierekening niet betalen. Dit loopt op tot 1,5 miljoen mensen in 2030 (Ecorys rapport nov 2019). Jong: ‘Energie-armoede moet effectief bestreden worden. Wij hebben daarvoor in juli een energiefonds voor gemeenten voorgesteld, en ook vermindering van de energiebelasting. Daar is nog niets mee gebeurd. Ook wil de vakbond betrokken worden bij de regionale energiestrategieën. Ten slotte vinden wij, dat de kosten van vermindering van de CO2-uitstoot niet bij burgers en het MKB terecht mogen komen.’
Harde voorwaarden
FNV stelt dan ook harde voorwaarden aan de uitwerking van het Klimaatakkoord voor zeggenschap, financiële effecten en kwaliteit van werk en leven van mensen. Jong: ‘Anders zullen wij niet aarzelen weer de straat op te gaan om onze eisen kracht bij te zetten.’
