FNV: Eindelijk ‘kolenfonds’ na jaren strijd
FNV is verheugd dat het ministerie van Sociale Zaken eindelijk concrete stappen heeft genomen om medewerkers van kolencentrales en in de kolenketen te helpen als zij hun werk verliezen. Met een financiële injectie van 22 miljoen euro kunnen dit jaar al de medewerkers uit de kolenketen in en rond de Hemwegcentrale in Amsterdam worden geholpen. Vandaag hebben minister Koolmees (SZW) en Wiebes (EZK) hierover een brief gestuurd aan de Tweede Kamer.
Na een jarenlange strijd van havenwerkers en andere werknemers –in de kolencentrales, overslag en vervoer- komt er geld beschikbaar om mensen van werk naar werk te begeleiden en bij- of om te scholen. De FNV gaat ook nadere afspraken maken over hoe de inkomenscompensatie voor mensen die niet aan nieuw werk komen, kan worden geregeld.
Eerste stap
FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: ‘Dit is wat de FNV betreft een mooi begin én een lakmoesproef voor de energietransitie. Hoe wordt omgegaan met het onvermijdelijke werkgelegenheidsverlies? Het is heel belangrijk dat werknemers zo snel mogelijk kunnen worden voorbereid op geschikt werk en op een toekomst die bij hen past. We gaan zo snel mogelijk praktische afspraken maken over compensatie van degenen die echt niet meer aan werk komen. De FNV steunt immers het klimaatverdrag van Parijs, waarin ook de zogenoemde just transition en decent work als randvoorwaarden worden genoemd.’
Kolenfonds
Al vanaf 2015 praten FNV-leden samen over het afscheid nemen van het opwekken van energie door kolengestookte centrales. FNV is al sinds die tijd bezig om een fonds voor elkaar te krijgen voor de vele honderden mensen die hun baan verliezen in de hele kolenketen. De FNV wilde oprichting van een kolenfonds, naar analogie van het vroegere mijnwerkersfonds.
Honderden mensen raken werk kwijt
De eerste medewerkers die geraakt worden, zijn die van de kolenketen van de Hemwegcentrale in Amsterdam. Vanaf 1 januari 2020 mag deze centrale geen steenkool meer gebruiken. Dit heeft ook gevolgen voor het overslagbedrijf OBA, voor het kolenvervoer over spoor en water, onderhoudstechnici en verwerkingsindustrie. In totaal gaat het om zo’n 100 mensen die hun werk kwijt raken in het Westelijk Havengebied. Deze mensen komen als eerste in aanmerking voor werk-naar-werk.
Trots op leden
Kitty Jong: ‘Ik ben heel erg trots op de vakbondsleden uit de kolenketen. Zonder de inzet en acties van de havenwerkers en mensen uit de centrales zou het ministerie deze voorziening niet hebben getroffen. Het laatste zetje voor het kolenfonds werd gegeven doordat wij, samen met milieuorganisaties als Milieudefensie en Greenpeace het ontwerpklimaatakkoord van eind vorig jaar niet konden steunen, omdat ook het kolenfonds er niet goed uitgewerkt in stond.’
Compensatie nu ook in praktijk regelen
Cees Bos, bestuurder FNV Havens: ‘Dit is een mooie eerste stap, waarvoor wij samen met onze leden jaren hebben gevochten. Uiteindelijk bleek dat er een kolenfonds zou komen, maar het was nog een papieren belofte. Die wordt nu eindelijk echt ingelost met het geld dat nu ter beschikking komt voor omscholing en begeleiding naar nieuw werk. En we gaan praktisch regelen hoe er financiële aanvulling van inkomensverlies komt als er geen ander werk, of alleen lager betaald werk beschikbaar is.’
Samenwerking
De voorziening die nu is afgesproken regelt dat, in tegenstelling tot reguliere werk-naar-werktrajecten, werknemers al voor zij hun baan kwijtraken worden geholpen met persoonlijke begeleidingstrajecten. Daarvoor wordt een samenwerking tussen UWV en de FNV opgezet. Deze opzet is in lijn met de aanbevelingen van de SER in haar rapport ‘Energietransitie en werkgelegenheid: kansen voor een duurzame toekomst’. Daarin staat: ‘In aanvulling op beschikbare arrangementen, faciliteiten en voorzieningen kunnen de volgende elementen aan de orde zijn om een effectieve aanpak vanuit arbeidsmarktoptiek en een sociaal verantwoorde afbouw via maatwerk te realiseren: om-/bij-/herscholing, begeleiding naar ander werk, tijdelijke suppletie bij uitkering of in geval van aanvaarden lager betaalde baan, omgaan met consequenties pensioenopbouw, maatwerkregeling voor ouderen in situaties waar de kans op werk minimaal is.’
