Sociale Alliantie: lokale maatregelen nodig om energiekloof te voorkomen

Ook gemeenten en regio's staan komende jaren voor grote uitdagingen wat betreft klimaatbeleid en energietransitie. De energiekloof die dreigt te ontstaan tussen mensen met meer en minder geld moet hierbij worden voorkomen. Ook de gevolgen voor de regionale en lokale arbeidsmarkt moeten goed in beeld komen.

Dat zegt de Sociale Alliantie in een brief, die naar alle gemeenteraden en colleges van B&W is gestuurd. De Sociale Alliantie is een initiatief van vakbeweging, kerken, humanisten en uitkeringsgerechtigden, dat al bijna 20 jaar bestaat en strijdt voor een samenleving zonder armoede.

Maatschappelijke omslag

Kitty Jong, voorzitter Sociale Alliantie (en vicevoorzitter FNV): ‘We zien dat de kloof in de samenleving groter wordt, op het terrein van inkomen, bezit, werk, onderwijs, gezondheid en digitale vaardigheid. Daar dreigt nu de energiekloof bij te komen. Er zijn veel huishoudens die de energiekosten nu al amper kunnen betalen. De overgang naar duurzame energie kan alleen succesvol zijn als er ook sociale maatregelen komen voor mensen met een kleine portemonnee. Het is niet alleen een technologische transitie, maar vooral ook een maatschappelijke omslag. De energietransitie is een kans voor gemeenten om sociaal rechtvaardig beleid vorm te geven.’

Eerlijke verdeling lusten en lasten

In de brief geeft de Sociale Alliantie aan hoe gemeenten de energietransitie kunnen realiseren, ook voor burgers die onvoldoende middelen hebben om dat zelf te bekostigen. Daarbij is uitgangspunt dat de lusten en lasten eerlijk worden verdeeld, mensen kunnen meebeslissen, en de problemen van kwetsbare en gedupeerde burgers worden erkend.

Iedereen moet kunnen deelnemen

Zo adviseert de Sociale Alliantie aan gemeenten om laagdrempelige informatie aan te bieden aan burgers over hoe je je huis kunt verduurzamen. Dat kan door een Energieloket of WoonWijzerWinkel, waar sommige gemeenten al ervaring mee hebben. Ook is het belangrijk dat de gemeenten alleen initiatieven ondersteunen, waar ook burgers met een kleine portemonnee aan kunnen deelnemen;  huizenbezitters, huurders en uitkeringsgerechtigden. Dat kan in de vorm van het oprichten van ‘energieschappen’ naar voorbeeld van de oorspronkelijke kleine waterschappen. Ook ‘duurzaamheidsleningen’ die worden terugbetaald door de besparing op de energierekening, kunnen deel uitmaken van de plannen.

Arbeidsmarkt

De Sociale Alliantie wijst in haar brief ook op de effecten van de energietransitie voor de lokale- en regionale arbeidsmarkt. Kitty Jong: ‘ Effecten voor de werkgelegenheid moeten tijdig in beeld zijn bij gemeenten. Er zullen banen verdwijnen. Ook zullen er nieuwe banen ontstaan. Op die veranderingen moet door gemeenten tijdig worden ingespeeld zodat mensen niet in de problemen komen.’