Er is teveel flex en schijnzelfstandigheid in Nederland. De Europese Commissie (EC) komt vandaag met deze boodschap aan het kabinet, in het kader van haar jaarlijkse aanbevelingen aan Europese lidstaten. Het is niet voor het eerst dat de EC kritisch is over de Nederlandse arbeidsmarkt.
Sinds 2018 gaf de Commissie dezelfde kritiek op de doorgeflexibiliseerde arbeidsmarkt, waarin Nederland het veel minder goed doet dan andere Europese landen. De Commissie geeft Nederland vandaag een slecht rapport en vindt dat het kabinet nu echt snel maatregelen moet nemen.
Petra Bolster, internationaal secretaris FNV: ‘De Europese Commissie beveelt het kabinet al een paar jaar aan om de doorgeslagen flex aan te pakken. Wij doen dat al langer. De arbeidsmarkt slaat steeds verder uit het lood, steeds minder mensen hebben een zeker contract. En schijnzelfstandigheid neemt toe, omdat er vanuit de overheid geen enkele controle is op óf iemand eigenlijk werknemer is of echt zelfstandige. Daarover hebben we een aantal rechtszaken gevoerd en gewonnen. Maar de overheid weigert te handhaven. Wij zijn blij dat de aanbevelingen van de EC meer druk zetten op het kabinet om dit nu eindelijk eens aan te pakken.’
Ook de EC is steeds dringender in haar aanbevelingen. Haar bijdrage aan het Nationaal Herstelplan van Nederland van 4,7 miljard euro wordt onzeker als het kabinet de aanwijzingen weer negeert. Bolster: ‘Het zou echt een enorme gemiste kans zijn als we dat geld mislopen. Dan wordt de burger met extra bezuinigingen en belastingen opgezadeld. Er ligt een goed meerjarig lange termijn-advies van de SER om flexwerk te beperken. Kabinet, voer dat zo snel mogelijk uit. En ga handhaven op schijnzelfstandigheid!’
Ook opleiding en onderwijs maken deel uit van de aanbevelingen van de Europese commissie. Dat is hard nodig om (aankomende) werknemers op te leiden en bij te scholen met het oog op de groene en digitale transities. De EC beveelt aan hiervoor ‘onbenut arbeidspotentieel’ op te leiden en in te zetten. Bolster: ‘Werkgevers investeren te weinig in werknemers door ze in flexcontracten te houden. Hier profiteren werkgevers optimaal van en schuiven deze werknemers aan de kant zodra ze niet meer nodig zijn. Dat gebeurt vooral in laagbetaalde banen. Dat gaat ten koste van mensen én economische groei. Terecht dat de EC dit punt benadrukt.’
Een ander belangrijk punt dat de EC maakt, is krapte op de arbeidsmarkt. Bolster: ‘Nederlanders werken al lang gedurende hun leven, vaak in grote deeltijdbanen. Mensen die meer uren zouden kunnen werken, stuiten bijvoorbeeld op dure kinderopvang of gebrek aan opvang. Ze krijgen dan nog meer druk om werk en privé te combineren. De lonen moeten omhoog, zodat werken lonender is, én het kabinet moet de kinderopvang zo snel mogelijk gratis maken.’