"Ik wilde ze als trotse makers laten zien, niet als slachtoffers." Met deze ene zin vat fotograaf Chris de Bode samen hoe hij in zijn rapportage Made by ME kledingwerkers in Myanmar wilde portretteren. Kyaw (38 jaar) is een van die kledingarbeiders die zelf eens in de spotlights mocht staan.
in Yangon met de familie van zijn vrouw.
in de kledingfabriek. Hier is hij op zijn 27e begonnen. Zijn taak is om de kleding te wassen zodat de kleuren worden gestabiliseerd.
Per maand verdient hij 480.000 kyat, maar omdat hij financieel verantwoordelijk is voor de complete familie van zijn vrouw, houden ze helemaal niks over om te sparen voor de toekomst.
(100.000 kyat is ongeveer 65 euro)
In het totaal werken er zo'n 2.700 mensen in de fabriek. De afgelopen jaren zijn er positieve veranderingen geweest, omdat de merken waarvoor geproduceerd wordt de rechten van de werknemers belangrijk zijn gaan vinden. Er worden regelmatig controles gehouden om de omstandigheden in de fabriek te checken.
Nog steeds zijn er geregeld kleine problemen, maar gelukkig worden deze dankzij het bestaan van de vakbond meestal binnen twee weken opgelost. Kyaw is secretaris-generaal bij de vakbond en is van mening dat werknemers uit verschillende regio's met elkaar zouden moeten gaan praten. Samen sta je tenslotte sterker!
Kyaw zegt te blijven werken totdat dit niet meer mogelijk is voor zijn gezondheid. Het is soms pijnlijk om aan de toekomst te denken. Hij heeft geen kinderen met zijn vrouw, dus weet hij niet wie er later voor hem zal zorgen. Hij heeft een loterijlot gekocht, misschien dat hij daar wat geluk mee gaat krijgen. Als hij wint kan hij zijn droom werkelijkheid laten worden, namelijk een kleine supermarkt openen.
De fotorapportage van Chris de Bode werd mogelijk gemaakt door Mondiaal FNV en ASN Bank.