Vakbond voorkomt tienduizenden ontslagen in Ethiopische bloemensector
Het leven van de Ethiopische Etaferaw is stukken moeilijker geworden sinds het coronavirus ook in haar land in Oost-Afrika is uitgebroken. De bloemenkweker waar ze werkt, laat de bedrijfsbussen niet langer rijden. En de Europese bloemenmarkt stortte in, met een onzekere toekomst voor de jonge moeder tot gevolg. “De overheid steunt vooral bedrijven maar vergeet werknemers”, vindt ze. “Gelukkig komt de vakbond wel voor mijn rechten op.”
Fotografie: Yonat945 via WikimediaCommons
Tekst: Andrea Dijkstra
Ethiopië is de op een na grootste bloemenexporteur in Afrika met meer dan 50.000 mensen werkzaam in de sector. Nu de bloemenexport naar Europa is ingestort, hebben ook de kwekers in Ethiopië het moeilijk. “De kwekers hebben miljoenen bloemen moeten weggooien en de prijzen zijn hierdoor flink gekelderd”, vertelt afdelingshoofd Gadisa Desalegn Gonfa van de agrarische vakbond NFFPFATU.
Gelukkig heeft de Ethiopische regering verschillende maatregelen getroffen om de sector te redden. Zo heeft de staat een kapitaalinjectie van 15 miljard Ethiopische Birr (ruim 404 miljoen euro) aan banken gegeven waarmee die nu rentevrije leningen bieden aan bedrijven in de zwaar getroffen bloemen- en toeristensector.
Drieduizend werknemers ontslagen
De overheid heeft geen lockdown ingesteld maar heeft begin april wel de noodtoestand afgekondigd waarmee onder meer alle bijeenkomsten van meer dan vier personen zijn verboden en het niet langer is toegestaan om werknemers te ontslaan. Voor die tijd hadden verschillende bloemenbedrijven al zo’n drieduizend werknemers met kortlopende contracten ontslagen.
“Verschillende bedrijven gebruiken deze coronacrisis in hun eigen belang”, gelooft Etaferaw die nu negen jaar in de bloemensector werkt en is opgeklommen tot irrigatie-opzichter. “Het komt bedrijven bijvoorbeeld erg goed uit dat onder deze noodtoestand de salarisverhogingen en cao-onderhandelingen met een jaar zijn opgeschort. Ook vergoeden veel bedrijven niet langer het transport van hun werknemers terwijl wij juist extra steun zouden moeten krijgen in deze moeilijke periode”, vindt de 27-jarige moeder.
Verslechterde arbeidsomstandigheden
Doordat het transport van haar werk is opgeschort, moet de jonge moeder nu ruim een half uur naar haar werk lopen en ’s avonds weer terug. “Ik kom doodmoe thuis en moet dan nog voor mijn jonge gezin zorgen en het huishouden doen”, vertelt Etaferaw wiens moeder overdag op haar 2-jarige zoon past. “Verschillende van mijn collega’s wonen te ver en kunnen nu helemaal niet meer naar hun werk. Zij zitten onbetaald thuis.”
De irrigatie-opzichter is bang om besmet te raken met het coronavirus nu de infecties in Ethiopië ook beginnen toe te nemen. “En wij hebben geen goede gezondheidszorg in ons land”, vertelt de jonge moeder die zich hierdoor erg gestrest voelt.
Ontslagen voorkomen, salaris toch betaald
De vakbond probeert er ondertussen alles aan te doen dat bloemenkwekers zich aan de Covid-19 maatregelen houden. “Het is voor ons een waanzinnig drukke periode”, vertelt de 34-jarige vakbondsleider Gonfa. “Zo hebben we bij elf kwekers ingegrepen toen zij probeerden om toch werknemers te ontslaan. Bij twaalf bloemenbedrijven, die salarisbetalingen hadden opgeschort, hebben wij het management weten te overtuigen om alsnog de salarissen te betalen. Tegelijk hebben we bij de banken gelobbyd om de beloofde leningen aan deze bedrijven uit te keren.” Werknemers in de Ethiopische bloemensector verdienen gemiddeld 1,450 Birr (39 euro) per maand.
Vakbondskaderlid in de cel
De directies van vijf andere kwekerijen probeerden kaderleden te ontslaan die hen aanspraken op nalatigheid wat betreft de Covid-19 maatregelen, waaronder het mogelijk maken van social distancing en het beschikbaar stellen van mondkapjes en zeep en water. “Wij hebben deze ontslagen weten te voorkomen”, vertelt Gonfa. Om vakbondsrechten uit te oefenen probeert hij zoveel mogelijk zaken telefonisch te regelen, maar soms moet hij toch op pad. Zo moest hij onlangs helpen om een vakbondslid uit de gevangenis te halen. “Dit kaderlid had met andere werknemers een staking georganiseerd en wist niet dat dit onder de huidige noodtoestand verboden is”, legt de vakbondsman uit.
Gonfa gelooft dat de vakbond sinds het begin van de coronacrisis tussen de 15.000 en 20.000 ontslagen in de bloemensector heeft weten te voorkomen. De vakbondsman is optimistisch over de toekomst van de Ethiopische bloemensector. “Doordat Europa langzaamaan weer opent en mensen weer bloemen naar geliefden beginnen te sturen, komt de export langzaam weer op gang.”
Veiligheid op de werkvloer
Ook irrigatie opzichter Etaferaw is erg blij met de steun van de agrarische vakbond. “Zij komen gelukkig wel voor onze arbeidsrechten op”, stelt de moeder. “Zo bemiddelt de vakbond als er onenigheden zijn tussen werknemers en het management en houdt in de gaten of werkgevers zich aan de voorgeschreven Covid-19 maatregelen houden. Hopelijk worden zo besmettingen op de werkvloer voorkomen.”
Meer info
Ethiopië: Vakbonden voeren lobby en werken aan bewustwording
