ITUC Global Rights Index 2019: democratie in crisis
Bedrijven en overheden beperken rechten werknemers
Het alsmaar verder afbreken van democratische systemen op het werk en de gewelddadige onderdrukking van stakingen en protesten brengen vrede en stabiliteit in gevaar, aldus de ITUC Global Rights Index 2019. Dit jaarlijkse rapport over de wereldwijde vakbondsrechten signaleert extreem geweld tegen de verdedigers van arbeidsrechten en grootschalige arrestaties en detenties in India, Turkije en Vietnam.
“Van Hongkong tot Mauritanië, van de Filippijnen tot Turkije, overheden proberen het tijdperk van woede tot zwijgen te brengen door de vrijheid van meningsuiting en vergadering te beperken”, zei ITUC-voorzitter Sharan Burrow bij de presentatie van het rapport. “In 72% van de landen hadden werknemers geen of beperkte toegang tot de rechter, in ernstige mate in Cambodja, China, Iran en Zimbabwe.”
“De uitholling van het sociaal contract tussen werknemers, regeringen en het bedrijfsleven heeft tot gevolg dat het aantal landen dat werknemers uitsluit van het recht tot oprichting van of deelname aan een vakbond, is gestegen van 92 in 2018 tot 107 in 2019. De grootste toename vond plaats in Europa, waar 50% van de landen hele groepen werknemers buiten de wet sluit, tegen 20% in 2018. Dit heeft negatieve gevolgen voor arbeidsvoorwaarden en rechten worden genegeerd door bedrijven die regels en voorschriften vermijden.”
Regeringen medeplichtig aan slechte arbeidssituatie
“Geen enkele werknemer mag achterblijven omdat zijn werkgever voor een bedrijfsmodel kiest dat werk belemmert, of omdat zijn regering weigert wetgeving te maken om de rechten van werknemers te handhaven”, vervolgde Burrow. “Meer en meer regeringen zijn medeplichtig aan het vergemakkelijken van uitbuiting omdat werknemers gedwongen worden om in de informele sector van de economie te werken.”
De rol van de vakbonden wordt in 85% van de landen ondermijnd door aanvallen op het recht om te staken en in 80% van de landen door aanvallen op collectieve onderhandelingen. In Tsjaad werden alle stakingen en demonstraties verboden, terwijl gerechtelijke bevelen werden gebruikt om stakingsacties in Kroatië, Georgië, Kenia en Nigeria te stoppen. Europa, van oudsher de steunpilaar van collectieve onderhandelingen, zag dat bedrijven in Estland, Nederland, Noorwegen en Spanje de rechten van werknemers ondermijnden.
Grootste staking in de geschiedenis
Burrow: “Bedrijven die stelselmatig de rechten van werknemers hebben aangevallen, hebben nu te maken met wereldwijde protesten. Uber vecht tegen stakingen en regelgeving, van Australië tot Zuid-Korea, Mumbai en San Francisco. Werknemers van Amazon-vestigingen in Europa en de VS zijn bezig met protest en stakingsacties en vakbonden in heel Europa hebben de grootste staking in de geschiedenis van Ryanair georganiseerd. Hebzucht van bedrijven kan dan mondiaal zijn, maar de acties van werknemers zijn nu verenigd op een schaal die niet eerder is waargenomen”, aldus Burrow.
59% van de landen belemmert vakbondsregistratie
De ITUC Global Rights Index 2019 legt 145 landen langs een meetlat van 97 internationaal erkende indicatoren om te beoordelen waar de rechten van werknemers het best wettelijk en in de praktijk worden beschermd. De belangrijkste bevindingen van het rapport omvatten:
- 85% van de landen heeft het recht om te staken geschonden
- 80% van de landen ontzegt werknemers een aantal of alle collectieve cao-onderhandelingen
- Het aantal landen dat werknemers uitsluit van het recht een vakbond op te richten of zich bij een vakbond aan te sluiten, is toegenomen van 92 in 2018 tot 107 in 2019
- In 72% van de landen hadden werknemers hadden geen of beperkte toegang tot rechtspraak
- Het aantal landen waar werknemers worden gearresteerd en vastgehouden, is toegenomen van 59 in 2018 tot 64 in 2019
- Van de 145 ondervraagde landen ontkennen of beperken 54 landen de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering
- De autoriteiten belemmerden de registratie van vakbonden in 59% van de landen
- In 52 landen hebben werknemers te maken gehad met geweld
- Vakbondsmensen werden vermoord in 10 landen, te weten in Bangladesh, Brazilië, Colombia, Guatemala, Honduras, Italië, Pakistan, de Filippijnen, Turkije en Zimbabwe.
Bedreiging en intimidatie van vakbondsleiders
Het rapport rangschikt de 10 slechtste landen voor de rechten van werknemers in 2019. Dit zijn Algerije, Bangladesh, Brazilië, Colombia, Guatemala, Kazachstan, de Filippijnen, Saoedi-Arabië, Turkije en Zimbabwe. Brazilië en Zimbabwe betraden de 10 slechtste landen voor het eerst door goedkeuring van regressieve wetten, gewelddadige onderdrukking van stakingen en protest, en bedreigingen en intimidatie van vakbondsleiders. België, Brazilië, Koninkrijk Eswatini (voorheen Swaziland), Irak, Sierra Leone, Thailand en Vietnam hebben allemaal hun ranglijst zien verslechteren in 2019 door toenemende aanvallen op de rechten van werknemers en de praktijk.
Midden-Oosten en Noord-Afrika slechtste regio’s
Het Midden-Oosten en Noord-Afrika waren opnieuw de slechtste regio als het gaat om de behandeling van werknemers, waarbij het kafala-systeem de grote groep arbeidsmigranten bleef uitsluiten van elke vorm van arbeidsbescherming. Daardoor had 90% van de beroepsbevolking geen toegang tot het recht op oprichting van of aansluiting bij een vakbond. In Saoedi-Arabië bleef de absolute ontkenning van de basisrechten van werknemers onveranderd groot. In Indonesië werd een werknemer in het geheim geëxecuteerd.
Meer is de lezen op de website van de ITUC
