Internationale Arbeidsorganisatie (ILO)
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), of ILO (International Labour Organization), is een organisatie van de Verenigde Naties (VN) die zich bezighoudt met arbeidsvraagstukken en sociaal beleid. Hier maken overheden, werkgevers en vakbonden internationale verdragen en beleid om de rechten van werknemers te beschermen. In de VN neemt de IAO een unieke plaats in, omdat werkgevers en werknemers/vakbonden er stemgerechtigd zijn, onafhankelijk van hun regeringen.
De IAO werkt vooral aan het verbeteren van de positie van werkende mensen. Dat doet zij door het opstellen van internationale arbeidsnormen tijdens de jaarlijkse IAC, de Internationale Arbeidsconferentie (beter bekend als ILC, International Labour Conference). De normen worden daar vastgelegd in verdragen en aanbevelingen.
Die normen gaan over werknemers- en vakbondsrechten (samen de arbeidsrechten), werkgelegenheidsbeleid, opleidingen, werkomstandigheden en sociale zekerheid. De fundamentele arbeidsrechten die de ILO heeft vastgelegd zijn vrijheid van organisatie en collectief onderhandelen, uitbannen van dwangarbeid, kinderarbeid en discriminatie, en veilig en gezond werk voor iedereen.
De ILO ziet vervolgens ook toe op de naleving van deze normen via de Normen-commissie van de IAC ofwel CAS, Committtee on the Application of Standards. De FNV is ieder jaar actief deelnemer van de ILC.
Meer over Internationale Arbeidsorganisatie
Internationale handel
Internationale handelsverdragen zijn afspraken tussen twee of meer landen over onderlinge handel. In Europa worden handelsverdragen door de EU afgesloten. Omdat handelsverdragen invloed hebben op onze werknemersrechten, gezondheid en milieu, strijdt FNV voor eerlijke, duurzame en sociale handels – en investeringsakkoorden.
Handelsverdragen gaan vaak over de toegang tot elkaars markten (opheffen handelsbarrières) en de bescherming van investeringen van bedrijven. Het is de bedoeling dat ze ook goed zijn voor de economie en werkgelegenheid. Helaas hebben vooral grote bedrijven (multinationals) er voordeel van. Dat gaat vaak ten koste van bijvoorbeeld onze werknemersrechten, gezondheid en milieu.
Onze voorwaarden voor duurzame handelsverdragen
Beoordeling van handels- en investeringsverdragen
FNV heeft in SER-verband – samen met de sociale partners – een aantal uitgangspunten gedefinieerd voor de beoordeling van handels- en investeringsverdragen. Dit noemen we ook wel de SER-meetlat. Dit verwoordt onze voorwaarden voor internationale handelsverdragen:
Vermindering van de ongelijkheid in de wereld en zorgen voor duurzame welvaart.
Controle op belangrijke regels die over arbeid gaan, zodat er geen dwangarbeid, geen kinderarbeid en geen discriminatie is.
Vrijheid van vakbondsorganisatie.
Vakbonden het recht geven om te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden.
Verbetering van de Europese beschermingsniveaus voor arbeidsomstandigheden.
Publieke diensten horen niet thuis in handelsverdragen (denk aan energielevering, drinkwatervoorziening en postlevering).
Overheden moeten de vrijheid hebben om bepaalde diensten van algemeen belang te verklaren en om maatregelen te nemen in het belang van hun bevolking.
Het onderhandelingsproces van de handelsverdragen moet transparant zijn met voldoende ruimte voor democratische controle.
Wat als internationale handelsverdragen niet aan de voorwaarden voldoen?
Als internationale handelsverdragen niet aan bovenstaande voorwaarden voldoen, dan kan dat een aantal negatieve gevolgen hebben:
Via een speciaal juridisch systeem (ISDS, ICS) krijgen multinationals het recht om Nederland (of een ander land in Europa) aan te klagen. Dat kan als zij economische schade ondervinden van bepaalde wetten of maatregelen. Dit betekent dat de winst van grote bedrijven belangrijker wordt dan de bescherming van het milieu, de werknemer en de consument. Als deze (miljarden)claims worden toegewezen, betekent dat veel extra kosten voor de aangeklaagde landen en hun burgers. Dit juridische systeem beschermt alleen de belangen van buitenlandse investeerders. Zo vormen zij oneerlijke concurrentie tegenover binnenlandse investeerders. Het systeem geeft uitsluitend rechten aan de buitenlandse investeerders, zonder bijbehorende verplichtingen.
De rechten van werknemers komen onder druk te staan. In landen zoals de VS, Canada en de Zuid-Amerikaanse landen zijn arbeidskosten lager en is de productie goedkoper. Regels voor milieu en veiligheid zijn daar minder streng. De landbouw en andere industrieën in Europa worden geconfronteerd met mogelijk een enorm banenverlies door deze concurrentie uit het buitenland.
Bedrijven in Europa gaan goedkoper produceren om te kunnen blijven concurreren. Hierdoor zullen bijvoorbeeld vaste banen ingeruild worden voor goedkope tijdelijke contracten.
Multinationals krijgen nog meer vrij spel. Het risico hiervan is vooral duidelijk geworden tijdens de COVID-19 crisis. Op zoek naar de goedkoopste productielocaties bleken wij daardoor volledig afhankelijk van China voor de toevoer van persoonlijke beschermingsmiddelen (mondkapjes). De dominantie van multinationals zorgt voor nog meer marktwerking, bijvoorbeeld in de zorg, en nog minder echte banen. Bij marktwerking bepalen vraag en aanbod de prijzen, de kwaliteit en de service.
Het gevaar dreigt dat er producten op onze markt komen die schadelijk zijn voor onze gezondheid, zoals hormoonvlees, chloorkippen en genetisch gemanipuleerd voedsel. Door handelsverdragen gelden voor sommige producten de regels van het land of gebied van de verdragspartner. Het gaat dan bijvoorbeeld om standaarden voor voedselveiligheid en consumentenbescherming bij cosmetica en medische producten. Standaarden in landen zoals de VS, Canada en de Zuid-Amerikaanse landen zijn veelal lager dan die in Nederland en Europa.
