Plan om eigen bijdrage jeugdzorg in te voeren is onverteerbaar

Het plan van het kabinet om een eigen bijdrage in te voeren voor jeugdzorg heeft bij vakbond FNV Jeugdzorg tot heftige reacties geleid. Volgens de vakbond is het onverteerbaar om geld te vragen voor hulp aan kinderen. ‘In de gezondheidszorg belasten we kinderen ook niet. Waarom dit onderscheid?’, vraagt de vakbond zich af.

De reactie van FNV Jeugdzorg komt niet uit de lucht vallen. In 2022 streed de vakbond al tegen het plan van de invoering van een eigen  bijdrage in de jeugdzorg met een collecte voor het Tweede Kamergebouw en een petitie die duizenden keren was ondertekend. Nu wordt dit plan toch geïntroduceerd. En dat stuit  op dezelfde weerstand. De bezuinigingen op jeugdzorg, die het fundament vormen van dit voornemen, zijn volgens de FNV-leden in de jeugdzorg nog altijd onrealistisch en onverantwoord.

Praktische problemen en risico’s

Naast het ethische bezwaar wijst FNV Jeugdzorg ook op praktische problemen en mogelijke risico's. Van der Aar: ‘Het is niet uit te sluiten dat kinderen ook hulp vragen zonder hun ouders, bijvoorbeeld in geval van zwangerschap of bij mishandeling. Hoe onwenselijk dat ook klinkt, bij deze doelgroep zijn er redenen waardoor dat voorkomt. Valt de rekening dan toch bij de ouders op de mat? Of wordt er met de minderjarige afgerekend bij de deur? Wat is het plan? Hoe garanderen de bewindspersonen de veiligheid van minderjarigen? En hoe denken zij om te gaan met een eigen bijdrage waar de opvoeders/verzorgers niet in beeld zijn?’

Politiek heeft geen begrip voor doelgroep

Volgens FNV Jeugdzorg toont dit voornemen opnieuw aan dat de politiek geen begrip heeft voor de doelgroep waar het om gaat. Van der Aar: ‘Het is een verzinsel uit de ivoren toren, met een extreme afstand tot de praktijk. Niet voor het eerst dat we dit constateren.’ Daarnaast herinnert FNV Jeugdzorg aan eerdere ervaringen met een eigen bijdrage in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). ‘In een maatschappij waarin na corona de mentale gezondheid van jongeren afneemt, is dit onverantwoord.’ De vakbond wijst op de risico's van zorguitstel en de mogelijke verergering van problemen.

Wie gaat geld innen?

De praktische uitvoering van het innen van een eigen bijdrage roept ook vragen op bij de vakbond. ‘Wie gaat dit geld innen? Moeten daarvoor extra administratieve lagen opgetuigd worden, die de besparing ongedaan maken? We mogen hopen dat niet verwacht wordt dat jeugdzorgwerkers dit moeten gaan doen. Bij een eerdere actie rondom dit onzalige plan hebben medewerkers al beloofd dit niet te gaan doen. Het beschadigt de behandelrelatie,’ aldus Maaike van der Aar.

Betere alternatieven beschikbaar

Wat de FNV betreft zijn er betere alternatieven beschikbaar om te komen tot besparing in de jeugdzorg. Die kan primair komen uit de compleet versnipperde manier van organiseren van de jeugdzorg en de administratieve rompslomp die momenteel extreem veel tijd en geld opslurpt. Maar liefst 30% van het jeugdzorgbudget gaat naar ‘coördinatie van zorg’. Precies de 1,5 miljard die bespaard dient te worden. De aanpak van die lagen blijft echter buiten schot, wordt in stand gehouden en in de toekomst zelfs uitgebreid.