Medewerkerspositie ontbreekt in hervormingsplannen

Gisteren presenteerden gemeenten, het Rijk en diverse partijen betrokken bij het aanbieden van jeugdzorg de Hervormingsagenda Jeugdzorg. Deze agenda is bedoeld om de jeugdzorg te verbeteren. Omdat de FNV niet is betrokken bij de hervormingsagenda werd de vakbond overvallen door het verschijnen ervan.

Verrassing

Dit past in een lange periode van het weren en stilzwijgen van de vakbond en haar leden, en vele gebroken beloftes om hen te betrekken. Maaike van der Aar: ‘Dat de beroepsverenigingen zijn betrokken en daarmee de vakinhoud en kwaliteitsvraagstukken zijn vertegenwoordigd is goed en waar. Maar de professionals en alle ondersteunende medewerkers hebben hun positie, zeggenschap, autonomie, arbeidsrechten en belangen door het ontbreken van de vakbond niet vertegenwoordigd gezien. Medewerkers zijn een keiharde randvoorwaarde voor de uitvoering van welk plan dan ook, maar zijn in de hervormingen rechteloos en belangeloos gemaakt. Dat is een kwalijke zaak.’

Positie medewerker ingeperkt

De FNV constateert een verdere beperking van zeggenschap en autonomie voor medewerkers. Zo komt de professional bij de beoordeling van de afbakening jeugdzorg niet in beeld. Volgens de plannen gaan het Rijk en gemeenten van tevoren in kaart brengen wat de mogelijkheden tot afbakening zijn. Als alleen gezinnen met ernstige problematiek nog gebruik kunnen maken van de jeugdzorg, neemt de zwaarte van het werk toe, zonder dat er is nagedacht over het opvangen van extra werklast. 

Ook wordt in de plannen gesteld dat gemeenten en aanbieders de behandelduur bepalen en monitoren. Dit is een inperking van de professionele autonomie en een risico voor het verhogen van administratie. En bij het voorstel stevige lokale teams te vormen, wordt vergeten dat er dan met de vakbond ook een arbeidsrechtelijk kader opgesteld moet worden om die teams te vullen. 

Afwezigheid medewerkersvertegenwoordiging zichtbaar

Twee jaar geleden publiceerden de FNV en St. Beroepseer vanuit een brede denktank een breed en gedragen advies voor de jeugdzorg: de ‘Jeugdsprong’. De grote lijnen van de hervormingsagenda lijken daarbij in de buurt te komen. Van der Aar: ‘Maar de devil zit in the details. De uitwerking van die grote lijnen is namelijk heel anders dan wij dat graag zien of zijn niet uitgewerkt. Er is regelmatig niet nagedacht over de randvoorwaarden en de weg om er te komen. En uitvoering zal soms zelfs stagneren door andere wetten en regelgeving, zoals het arbeidsrecht.‘

Ontbreken randvoorwaarden leidt tot wensdenken

Alle partijen van de hervormingsagenda leggen het concept met een positief advies voor. Ze zeggen daarbij de inhoud te steunen, maar zorgen te hebben over de financiële kaders. Van der Aar: ‘Ons hoofd tolt bij zoveel tegenstrijdigheid. Hoe kun je dergelijke grote zorgen hebben over de kaders en randvoorwaarden, en toch de agenda die binnen die kaders valt steunen? Een inhoudelijke droom hebben is mooi. Maar als je er vervolgens niet voor zorgt dat die droom ook werkelijkheid kan worden door de randvoorwaarden en kaders te regelen, draagvlak te organiseren en de juiste partijen te betrekken dan noemen wij dat wensdenken. En wie zijn handtekening zet onder wensdenken in een zo kwetsbare sector, maakt zichzelf onderdeel van het probleem.’ 

Omdat de FNV niet eerder in staat is gesteld zich met haar leden te buigen over de inhoud van de plannen, beraadt de vakbond zich op 1 juni met de leden uitgebreid verder over deze hervormingsagenda. Op basis van dit beraad wordt een strategie bepaald.