Structureel personeelstekort binnen de gesloten jeugdzorg leidt er toe dat steeds meer jongeren en kinderen niet de hulp krijgen die zij dringend nodig hebben. Dat blijkt uit een enquête van FNV Zorg en Welzijn in samenwerking met het KRO-NCRV-programma Pointer onder ruim honderd medewerkers binnen de zogeheten JeugdzorgPlus.
Bijna alle medewerkers (93%) kampen met onderbezetting en dat leidt volgens hen tot het ontbreken van passende zorg, minder aandacht, minder therapie, meer agressie op de groep en soms zelfs tot het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen.
JeugdzorgPlus, oftewel de gesloten jeugdzorg, biedt hulp aan kinderen die vanwege ernstige problemen een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving en daarom binnen een gesloten inrichting hulp krijgen. Deze vorm van zorg is omstreden, omdat uit onderzoek zou blijken dat een deel van de kinderen meer schade oploopt door hun verblijf in een inrichting dan dat het ze goed doet.
Jeugdzorgbestuurder Maaike van der Aar van FNV Zorg & Welzijn: ‘Uit onze enquête blijkt nu dat onderbezetting niet alleen als gevolg, maar ook als oorzaak kan worden aangewezen voor veel van de problemen binnen de JeugdzorgPlus. En dat komt overeen met de verhalen van medewerkers die wij terugkrijgen. Zorgverleners die in hun eentje op een groep staan en daardoor in grote moeilijkheden komen, kenden we bijvoorbeeld al. Maar nu weten we ook dat dit over de volle breedte speelt. Als bijna alle geënquêteerden aangeven dat er te weinig collega’s zijn om op een verantwoorde manier het werk te doen, dan moeten we ons met z’n allen toch afvragen hoe we dat zo ver hebben kunnen laten komen.’
Het personeelstekort leidt volgens bijna een kwart (23%) van de jeugdzorgwerkers tot verhoogde werkdruk. Ook geeft een op de vijf aan minder kwaliteit te kunnen leveren vanwege het gebrek aan collega’s. Een ongeveer even groot aantal zegt dat het ziekteverzuim oploopt. En volgens ruim vijf procent leidt de personeelskrapte tot het moeten inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen.
Als wordt gevraagd wat er volgens de werknemers zou moeten gebeuren om de problemen op te lossen, is veel te horen dat de werkdruk lager moet en de beloning omhoog. Een van de respondenten schrijft: ‘Meer geld om meer personeel in te kunnen zetten, zodat je meer individuele aandacht kunt bieden en bijvoorbeeld samen met een jongere naar een rustige plek kunt gaan, zodat deze niet in de afzondering hoeft te belanden.’ De meest genoemde oorzaken voor het personeelstekort zijn volgens de jeugdzorgmedewerkers vooral te hoge werkdruk (25%), te weinig waardering voor het vak (18%) en slechte arbeidsvoorwaarden (18%).
FNV Zorg & Welzijn vraagt al jaren om betere arbeidsvoorwaarden en meer maatregelen om de werkdruk te verlagen. Maaike van der Aar: ‘Want dit probleem speelt niet alleen in de JeugdzorgPlus, maar in de hele sector. Bij heel veel jeugdzorgwerkers staat het water tot ver over de lippen. Aan de 24-uursstaking die morgen plaats heeft, doen daarom duizenden medewerkers in het hele land mee. De protestactie op het Malieveld morgenmiddag beloofd de grootste uit de geschiedenis van de jeugdzorg te worden. Alle alarmbellen rinkelen. Als we willen dat er straks überhaupt nog zorg is voor onze kinderen en jongeren, dan moet er nu echt iets gebeuren.’
De resultaten van de enquêrte zijn terug te lezen in het rapport-FNV-enquete-gesloten-jeugdzorg.