Bedrijven die uitkeringsgerechtigden zonder loon laten werken, komen daar niet langer ongezien mee weg. Dat is het gevolg van de uitspraak in een rechtszaak die de FNV tegen de gemeente Groningen had aangespannen. Daarin eiste de vakbond dat de gemeente de namen aanlevert van bedrijven die deze vorm van uitbuiting mogelijk maken. De rechter geeft de vakbond daarin gelijk.
‘Dit is een historische uitspraak’, zegt Maureen van der Pligt, bestuurder FNV Uitkeringsgerechtigden. ‘Met deze jurisprudentie in de hand kunnen wij soortgelijke praktijken overal in Nederland gaan aanpakken. We gaan er vanuit dat de rechter ons dan weer in het gelijk stelt.’
De gemeente Groningen liet mensen in de bijstand een half jaar werken bij allerlei bedrijven. De werkgever betaalde daarvoor in totaal €12,50 per uur, maar de uitkeringsgerechtigde kreeg daar maar €2,- euro per uur van. De rest van het geld werd verdeeld tussen de gemeente en het projectbureau Schakelkans. Volgens de FNV wordt er op deze manier geld verdiend over de ruggen van uitkeringsgerechtigden. ‘Die mensen zijn goedkope arbeidskrachten in een verdienmodel voor werkgevers en een gemeente zoals Groningen’, zegt Van der Pligt daarover.
De FNV wilde graag de namen van de bedrijven die de mensen volgens deze constructie zonder loon lieten werken. Van der Pligt: ‘Wij willen graag met deze bedrijven en hun eventuele ondernemingsraden in gesprek om ervoor te zorgen dat werkgevers niet langer met dit soort bureautjes in zee gaan, maar mensen een echte kans bieden op een betaalde baan. Een baan met een cao of minimumloon en dus niet voor €2,- per uur.’
De FNV stuurde verschillende zogeheten ‘woo-verzoeken’, om antwoord te krijgen op vragen die de vakbond had. De gemeente Groningen hield echter jarenlang de lippen stijf op elkaar. De vakbond stapte daarop dus naar de rechter en met succes. Groningen heeft de namen inmiddels bekend gemaakt aan de vakbond. Formeel zou voor elke nieuwe zaak weer een stap naar de rechter gemaakt moeten worden, maar de kans dat de FNV dan weer in het gelijk wordt gesteld is groot omdat er nu een uitspraak ligt. ‘‘Hiermee kunnen we dus andere soortgelijke constructies overal in het land aan gaan pakken’, aldus FNV-bestuurder Van der Pligt. ‘Deze vorm van uitbuiting moeten we niet willen in Nederland.’