Rutte IV is nog niet begonnen met zijn werk. Toch dringt de FNV er met een grote groep wetenschappers en sociaal advocaten nu al op aan dat het nieuwe kabinet de Participatiewet (P-wet) ingrijpend verandert. Zij hebben hierover samen een manifest opgesteld.
De P-wet moet grondig op de schop, vinden de vakbond en de andere opstellers. Duizenden mensen zitten nu gevangen in de bijstand. Ook lopen zij de hele tijd tegen strenge regels aan waar vaak geen touw aan vast te knopen is. Maureen van der Pligt, bestuurder van FNV Uitkeringsgerechtigden somt op: ‘Mensen krijgen boetes omdat ze ergens een vinkje verkeerd hebben gezet, er zijn kliklijnen waardoor mensen in de problemen komen, maar bijvoorbeeld ook cameratoezicht in spreekruimtes van de sociale dienst. En ga zo maar door. Dit kan niet zo doorgaan.’
In het manifest dringen de FNV en de anderen aan op een ‘menselijke bijstand’, zoals de bijstand ooit bedoeld was: een uitkering die uitgaat van ondersteuning aan mensen en voldoende bestaanszekerheid. Van der Pligt: ‘Voldoende bestaanszekerheid is voor de FNV maar op één manier te bereiken en dat is het wettelijk minimumloon naar € 14, met daaraan gekoppeld de bijstand.’
Volgens haar komen mensen die langdurig in de bijstand zitten nu gegarandeerd in de armoede terecht, omdat de bijstand uitgaat van tijdelijke ondersteuning. ‘Maar zolang er niet voldoende passend werk is voor iedereen en werkgevers ouderen en mensen met een beperking nog aan de kant laten staan, is dat een illusie’, zegt zij.
Een beschaafd land als Nederland zou niet moeten accepteren dat mensen langdurig in armoede moeten leven, vinden de ondertekenaars van het manifest. Zij roepen het nieuwe kabinet op om bij het aanpassen van de Participatiewet uit te gaan van een mensbeeld waarbij vertrouwen voorop staat en waarbij je mensen echt wilt helpen om aan het werk te komen, scholing te volgen of in staat te stellen mantelzorg of vrijwilligerswerk te doen.
Dus ook niet langer verplicht moeten werken zonder loon en een opgelegde tegenprestatie. Niet langer de plichten in de bijstand voorop, maar de rechten en de ondersteuning. Van der Pligt: ‘Eigenlijk moet die hele Participatiewet zo snel mogelijk in de papierversnipperaar en moet er een nieuwe menselijke bijstandswet komen, waar we als land weer trots op kunnen zijn.'