Hoog tijd om werknemers op de bouwplaats realistisch te gaan registreren

Richtgetallen rond migratie kunnen helpen bij een realistisch migratiebeleid, maar wel binnen een bredere visie en niet als doel op zich. Met dit duidelijke advies bood voorzitter Monique Kremer van de Adviesraad Migratie het rapport ‘Realisme rond Richtgetallen’ vanmiddag aan Eric van den Burg, staatssecretaris van Asiel en Migratie, aan.

Korte termijn oplossing

‘Werkgevers, ook in de bouwsector, zien het binnenhalen van (nog) meer arbeidsmigranten uit derde landen als oplossing om de personeelstekorten op korte termijn in de sector te tackelen. Maar deze korte termijn oplossing wordt op deze manier ook onderdeel van een breder maatschappelijk probleem’, aldus één van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek.

In de bouw- en technieksector verwachten we de aankomende jaren rond de 60.000 vacatures te moeten vervullen. Het merendeel van deze vacatures betreft vacatures op MBO2 niveau. Het niveau van (arbeidsintensieve) activiteiten waarop de meeste uitbestedingen plaatsvinden en waarin zich de meeste flex én arbeidsmigranten bevinden. Kortom: de meest kwetsbare groep werkenden, waarop in de sector het minste toezicht is. Zorgvuldige data op dit onderwerp ontbreekt al jaren en dat is een nijpend probleem.

Introductie BouwplaatsID hard nodig

Hans Crombeen, FNV bestuurder Bouwen en Wonen: ‘Dit rapport maakt duidelijk dat het op alle fronten aan visie heeft ontbroken. Zonder een goede analyse en zonder een goed plan te hebben afgesproken met de vakbonden, zal het binnenhalen van nog meer arbeidsmigranten in onze sector leiden tot nog meer problemen. Toezicht en naleving moeten nu als eerste in de sector geregeld worden. En de introductie van BouwplaatsID, waarvoor wij al jaren pleiten, is daar een cruciaal onderdeel van.’

Meer vaste banen, minder flex

Het onderzoek benoemt vooral ook dat het ontbreken van een visie op arbeidsmigratie zal leiden tot een enorme bevolkingsgroei en tot afbrokkelen van het draagvlak voor migratie in de samenleving. Eerst zal een inhoudelijke analyse moeten plaatsvinden: wat voor soort arbeidsmarkt hebben we voor ogen en op welk draagvlak in de samenleving kan de overheid dan rekenen? Niet alle vormen van migratie zijn even goed te sturen, maar de overheid heeft wel degelijk middelen in handen om meer grip te krijgen op diverse vormen van arbeidsmigratie. Zowel op migratie van buiten de EU als op arbeidsmigratie van binnen de EU; door zorg te dragen voor vaste banen en het beperken van flex.

Overheidsdata kloppen niet

In de sector ontbreekt het vooralsnog aan concrete data op alle niveaus. Overheidsdata met betrekking tot arbeidsmigratie kloppen niet en de in het rapport Roemer voorgestelde registratie van arbeidsmigranten in de basisadministratie van een gemeente maakt niet duidelijk op welke werkplek mensen daadwerkelijk werkzaam zijn. Voor een mobiele sector als de bouw waarbij werkenden snel van werkplek wisselen, is dit geen goede uitgangspositie om een concreet plan op te bouwen.

Registratie op bouwplaats niveau is een must

Hans Crombeen: ‘Registratie op bouwplaats niveau is een must om enerzijds monitoring en toezicht te kunnen borgen. Anderzijds hebben de medewerkers recht op inzage van hun data en recht om deze data te kunnen wijzigen. Dit zou de rechtspositie van werkenden op de bouwplaats, en dus ook die van arbeidsmigranten, enorm versterken. BouwplaatsID borgt deze beide kanten en het is dus van het grootste belang om met werkgevers te praten over onze visie op en de toekomst van de sector en over de rol en de positie die arbeidsmigranten daarbinnen innemen.’

Uitgangspunt BouwplaatsID

Met een instrument waarmee digitaal de registratie plaatsvindt van de ‘tijdelijke mobiele bouwplaats’  en de hoofdaannemer(s), in combinatie met (real time) registratie van de op de werkplek aanwezige onderaannemers, ZZP’ers en alle werkenden die zij meenemen — BouwplaatsID — wordt beoogd de bouwplaats transparant te maken.

BouwplaatsID heeft tot doel