Opinie: De post coronaire samenleving

Ondernemers praten graag over het zien van kansen. Inmiddels meer dan 70.000 ondernemers hebben op grote schaal de kans gegrepen om overheidssteun te krijgen. Zien zij ook de geweldige kans die er nu ligt om na afloop van de C-periode een crisisbestendige samenleving op te bouwen?

kabinet neemt pakket nieuwe maatregelen voor banen en economie

De 3 mannen, Wiebus, Koolmees en Hoekstra verrasten vriend en vijand met een uiterst royaal pakket aan maatregelen om totale ontregeling van het land te voorkomen. Onze overheid, aangestuurd door kiezers uit de veehouderij en het bedrijfsleven, doet vooral zijn best om (handels)activiteiten te maximaliseren en uitgaven voor het milieu te minimaliseren. Kortetermijndenken is de beste karakterisering voor het beleid dat we al zo’n 20 jaar mee mogen maken. Het moet gezegd, ze hebben zich zelf overtroffen in de korte termijn gedachte met de snelheid waarmee nu tientallen miljarden de maatschappij in geslingerd worden. Je vraagt je af of er een bepaald schuldgevoel achter zit, want deze mannen zullen zich misschien wel realiseren dat zij én hun voorgangers hoofdverantwoordelijk zijn voor de kwetsbaarheid van onze samenleving, als gevolg van de doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt. Of is hun motief om als Nederland nu de bittere pil te slikken, zodat we zo snel mogelijk weer in business zijn? Toch weer stiekem de economische belangen bovenaan zetten?

Het “H-virus”

In ons land met de intensieve veehouderij, moeten we met enige ironie vaststellen dat zoönosen, virussen die van dier op mens overgaan, aan de basis liggen van de ellende waar we in zijn beland. Het C-virus is er één, maar we zien ook het “H-virus”. Deze zoönose grijpt op haar manier keihard om zich heen. Het schraapt de schappen in de supermarkt leeg, leidt tot kerstmisachtig aandoende drukte voor de kassa’s en het zorgt voor de ontwikkeling van een nieuw soort papiergeld op een closetrol. Gelukkig kun je er ook je kont mee afvegen, want met een briefje van 20 euro is dat niet fijn.

Minder CO2-uitstoot

Een aantal doorgeslagen vaak schadelijke economische activiteiten zijn nagenoeg tot stilstand gekomen. Letterlijk zelfs, als je het hebt over de luchtvaart. Vervuilende industrieën zetten hun productie op een laag pitje. Het woon-werkverkeer is tot aanvaardbare proporties teruggebracht. Hebben longpatiënten te vrezen voor het C-virus, tot hun genoegen is de bedreiging van vervuiling uit de lucht.

Tijd van bezinning

We zitten in een tijd dat vooral mensen met een zinvol beroep zoals in de zorg en de schoonmaak, geen tijd hebben. Daarentegen zijn in sectoren waar het werk op gespannen voet staat met het algeheel maatschappelijk belang genoeg mensen die nu, al of niet in quarantaine, thuiszittend tot bezinning kunnen komen. Hoe gaan we verder in de post-coronaire samenleving? Er is een cruciale rol weggelegd voor de politiek. De vele jaren van uithollingsbeleid leren ons niet voor het eerst dat onzekerheid en angst dé escalerende factoren zijn. Inkomenszekerheid is cruciaal. Het beste wapen voor de lange termijn is het basisinkomen.

We kunnen nog meer doen. Met de leus van Ghandi, “De aarde biedt voldoende om ieders behoefte te bevredigen maar niet ieders hebzucht.” als uitgangspunt, gaan we activiteiten als luchtvaart, Schiphol en industrie tot acceptabele proporties reactiveren.

‘Maar dan raken heel veel mensen werkloos’, je hoort de tegenstanders al schreeuwen. De oplossing is er. De 30-urige werkweek of wellicht een 24-urige werkweek. Dan hoeven we ook niet in paniek te raken als de kinderen een keer niet naar school kunnen.

Advies

Als laatste tip voor onze politici. Voer een financiële transactietaks in. Of de koersen dalen of stijgen, zolang er (beurs)handel is vloeit er geld naar de staatskas, zelfs bij waardestijging van wc-papier.

Jeroen van Linge,
Kaderlid FNV