Henri Polaklezing: Democraten aller landen, verenigt U!

Onze democratie wordt van twee kanten bedreigd: door hebzucht en machtswellust. Dat is in de kern van de waarschuwing die FNV-voorzitter Tuur Elzinga met de Henri Polaklezing op 3 september in De Burcht in Amsterdam afgeeft. Hij roept in zijn lezing op tot een democratische revolutie van de economie, want economische machtsconcentratie leidt naast uitbuiting van mensen en uitputting van de aarde tot uitholling van onze democratische samenleving.

FNV-voorzitter Elzinga geeft hiermee zijn analyse op polarisatie en autoritair populisme in een historische context. Hij schetst de ontwikkeling van onze politieke democratie en sociaaleconomische verhoudingen en constateert dat de maatschappij zich ontwikkelt als gevolg van tegenstellingen. Politieke overheersing en economische uitbuiting hebben telkens tot revolutionaire veranderingen geleid. In Democraten aller landen, verenigt u, een manifest voor de 21ste eeuw, waarop de lezing op is gebaseerd, geeft Elzinga zijn visie om de geconstateerde bedreigingen van onze democratie te overwinnen.

Henri Polaklezing
Henri Polak (1868-1943) was vakbondsleider, politicus en publicist. Hij richtte honderddertig jaar geleden, in 1894, de eerste moderne Nederlandse vakbond op: de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB). Polak was daarnaast oprichter en eerste voorzitter van het NVV, de eerste voorloper van de FNV en daarmee de grondlegger van de moderne vakbeweging. En hij was een van de oprichters van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, de voorloper van de PvdA.

De Henri Polaklezing is een lezing die in het leven is geroepen om het gedachtengoed van de vakbeweging onder de aandacht te brengen. De lezing werd eerder uitgesproken door Job Cohen als burgemeester van Amsterdam, toenmalig SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan, Paul Frissen van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en Allard van der Beek, hoogleraar Epidemiologie van Arbeid en Gezondheid aan het Amsterdam UMC.