De FNV wil dat minister Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen het sneller mogelijk maakt voor bijstandsgerechtigden om cadeaus en hulp te ontvangen en om een buffer op te bouwen. De minister kondigde gisteren aan dat hier vanaf 2024 meer ruimte voor is. Zij wil met 20 maatregelen de scherpe kantjes van de Participatiewet afhalen. Ook mogen bijstandsgerechtigden meer overhouden als ze in deeltijd gaan werken.
FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: ‘Het is goed dat deze minister oog heeft voor de onmenselijke kanten van de Participatiewet. Deze wet is te streng en zorgt voor onzekerheid en armoede bij bijstandsgerechtigden. Maar er is meer nodig dan alleen de scherpe kantjes van de wet afhalen, daarvoor zal de Participatiewet veel grondiger op de schop moeten.’
Als de wetswijziging ingaat op 1 juli 2024 kunnen bijstandsgerechtigden tot 1200 euro per jaar aan giften of via hobbymatige verkoop (bijvoorbeeld via Marktplaats) ontvangen. Jong: ‘Een boete krijgen wanneer je wat boodschappen van familie ontvangt, is een boete op mededogen. Zeker in deze tijd waarin veel mensen, vooral uitkeringsgerechtigden, het financieel moeilijk hebben, zou medemenselijkheid niet bestraft moeten worden. Wachten hiermee tot 2024 is te lang. Gelukkig zijn er nu al gemeenten die giften tot 1200 euro toelaten. De FNV roept de regering én alle gemeenten op om het nu al, nog voor de feestdagen, mogelijk te maken dat bijstandsgerechtigden zonder gevolgen mogen worden geholpen.’
De FNV is verontrust dat gemeenten zelf de keuze wordt gelaten of zij de Participatiewet in hun gemeente gaan verzachten. Bijstandsgerechtigden hebben dan ook geen garantie dat gemeenten minder streng gaan opgetreden. Jong: ‘Deze vrijblijvendheid werkt willekeur en rechtsongelijkheid in de hand. Wij willen dat de minister dit voorkomt. Gemeenten krijgen soms ook de verplichting om hard op te treden, zoals met de tegenprestatie vanuit de bijstand. Dan moeten ze ook kunnen worden verplicht tot menselijkheid.’
Het SCP constateerde drie jaar geleden al dat de Participatiewet is mislukt. De FNV pleitte daarom al langer voor een fundamentele aanpassing van deze wet. Voor de FNV gaan de voorgestelde maatregelen nog niet ver genoeg. Zo blijft de verplichte tegenprestatie vanuit de bijstand nu nog bestaan, net als de partner- en vermogenstoets. En om echt een einde te maken aan het wantrouwen in de wet zou de vierwekenzoektermijn -jongeren tot 27 jaar moeten eerst vier weken naar werk zoeken voordat ze in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering- volledig moeten worden afgeschaft, evenals de kostendelersnorm.
Jongeren onder de 21 jaar die geen ondersteuning van hun ouders hebben, blijven in het voorstel van de minister aangewezen op bijzondere bijstand en een veel lagere bijstandsuitkering. Jong: ‘Geef ze een volwaardige bijstandsuitkering. En zorg ook voor een oplossing voor de chronisch zieken en gehandicapten die in de bijstand gevangen zitten. Daar moet een andere regeling voor worden gemaakt. Een die recht doet aan het feit dat zij vaak niet of maar zeer beperkt kunnen werken.’