‘Ontkoppeling minimumloon en AOW ondoordacht’

Ondoordacht, onbeschaafd en onacceptabel. Zo kwalificeert FNV-voorzitter Tuur Elzinga de plannen van het aanstaande kabinet om de ontwikkeling van de AOW los te koppelen van die van het verhoogde minimumloon. ‘Slecht nieuws voor ouderen, die toch al op achterstand staan, maar ook werkenden schieten er met een hogere pensioenpremie bij in. Dit moet anders.’

‘Vooropgesteld: de voorgenomen verhoging van het minimumloon is een goede zaak, al is de 80 cent verhoging in vier jaar bij lange na niet voldoende om 14 euro per uur te halen waar de FNV voor pleit’, steekt Elzinga van wal. ‘De verhoging is een trendbreuk, nadat het minimumloon in de loop van de jaren fors bij de algemene ontwikkeling is achtergebleven. En het is ook een goede zaak dat het uurloon wordt vastgelegd en dat dit niet meer afhankelijk is van de duur van de werkweek: 36, 38 of 40 uur. Maar we nemen geen genoegen met deze minimale verhoging.’

Beschaving

De grootste pijn zit ‘m echter in de prijs die de ouderen volgens de plannen gaan betalen: doordat de koppeling van de AOW met het minimumloon wordt doorgesneden, groeit hun inkomen niet mee. ‘Dat noem ik onbeschaafd’, zegt Elzinga. ‘Het was in 1980 een kwestie van beschaving dat de koppeling werd ingevoerd.’ Dat het regeerakkoord voorziet in een compensatie door de ouderenkorting in het belastingstelsel te verhogen, doet daar wat Elzinga betreft weinig aan af. ‘Veel mensen met alleen een AOW of een bescheiden aanvullend pensioen betalen zo weinig belasting, dat ze de korting niet of niet helemaal kunnen verzilveren. Ze krijgen er geen geld bij van de belastingdienst. Nogal hardvochtig voor de ruim 800.000 mensen die dit treft. Juist zij hebben de koopkrachtverbetering het hardst nodig.’

Nogal ondoordacht

Elzinga noemt de plannen ondoordacht, onder meer omdat juist een verhoging van de AOW de pijn  van het uitblijven van indexatie van pensioenen zou kunnen verzachten. ‘Belangrijk verschil tussen AOW en pensioen is dat de AOW direct wordt betaald uit premies en belastingen en dat we ons aanvullend pensioen zelf bij elkaar moeten sparen, wat kostbaar is met de huidige, lage rente’, legt Elzinga uit. ‘De FNV pleit er daarom al langer voor om de pijler van de AOW te versterken ten opzichte van de pijler van het aanvullend pensioen. Het beoogde kabinet doet precies het tegenovergestelde en dat vind ik nogal ondoordacht.’ Elzinga vermoedt dat de rekenmeesters simpelweg gekeken hebben waar het meeste geld te halen is. ‘De groep van AOW’ers is veel groter dan mensen met andere uitkeringen, dus daar levert het ontkoppelen het meest op.’

Stijging pensioenpremie

De plannen bevatten ook nog een addertje onder het gras, waar de rekenmeesters volgens Elzinga waarschijnlijk niet eens aan hebben gedacht. Om het inkomen van toekomstig gepensioneerden op orde te houden, moet bij een AOW die niet meegroeit een hoger aanvullend pensioen worden opgebouwd. ‘Als de AOW in verhouding lager wordt, hebben we immers meer aanvullend pensioen nodig’, legt Elzinga uit. ‘Dat kan alleen als de pensioenpremie stijgt. Hoeveel gevolgen dit heeft voor mensen die het minimumloonloon verdienen, hangt af van de pensioenregeling waaronder ze vallen, maar de stijging van de pensioenpremie gaat zeker ten koste van de geringe stijging van het minimumloon. Zij gaan er netto dus nog minder op vooruit.’

‘Dit kan niet de bedoeling zijn’, besluit Elzinga. Hij heeft zijn hoop gevestigd op het gezond verstand in de fracties in de Tweede en de Eerste Kamer en wil om te beginnen uitleggen wat de mogelijk onbedoelde effecten van de plannen zijn. ‘Ik ga ervan uit dat de plannen worden aangepast. Vergeet niet dat het toekomstige kabinet geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer en dus ook steun nodig heeft van een deel van de oppositie. Als ik zeg dat plannen onacceptabel zijn, dan bedoel ik ook dat we dit niet gaan accepteren.’