VMP-programma: Palmolie

In ons VMP-programma voor de waardeketen palmolie willen we fatsoenlijk en waardig werk voor alle werkers in de palmolieketen. Overheden en werkgevers moeten de rechten van deze werkers beschermen. Dit moet worden ingebed in een praktijk van maatschappelijk verantwoord ondernemen, handelen en investeren. Lees hieronder hoe we te werk gaan.

De productie van palmolie is de laatste decennia enorm toegenomen. Dit gaat gepaard met grootschalige schending van werknemersrechten, landroof en ontbossing. Mondiaal FNV focust op de werkers op de plantages in Indonesië en Colombia, maar richt zich ook op andere partijen in de keten.

Wat is de situatie van de werkers?

Een onderzoek in opdracht van de certificeringsorganisatie Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) toonde negen ernstige misstanden aan in de palmoliesector: kinderarbeid, dwangarbeid, discriminatie, onethische wervingspraktijken, te lage lonen, een gebrek aan vrijheid van vereniging, te zware werkdruk en te lange werktijden, ongezonde en onveilige werkomstandigheden en slechte behandeling van vrouwen. De studie betrof ‘s werelds grootste palmolieproducent Indonesië, maar de conclusies gelden net zo goed voor andere palmolie producerende landen in Azië, Afrika en Latijns Amerika.

Hoe zit de keten in elkaar?

Grote bedrijven en plantages domineren de keten. De allergrootste producent, Wilmar, beheerst 43 procent van de wereldhandel en bezit bijna een kwart miljoen hectare aan plantages. Ook bij de afnemers zitten veel grote concerns, zoals Unilever en Nestlé. Veel palmolie gaat naar de EU, om verwerkt te worden in voeding, cosmetica en biobrandstof. Nederland is nadrukkelijk aanwezig in de keten, als afnemer, maar ook als financier (onder meer Rabobank) en investeerder (onder meer Robeco). De haven van Rotterdam is een belangrijk knooppunt voor het verdere transport van palmolie. Er zijn verschillende initiatieven om tot verduurzaming te komen, waaronder RSPO en ‘No Deforestation, No Peat, No Exploitation’ (NDPE). We concentreren ons op ‘No Exploitation’, omdat we daarmee de meeste impact kunnen maken in de ondersteuning van vakbonden.

Ons doel

Mondiaal FNV wil fatsoenlijk en waardig werk voor alle werkers in de,palmolieketen. Overheden en werkgevers moeten de rechten van deze werkers beschermen. Dit moet worden ingebed in een praktijk van maatschappelijk verantwoord ondernemen, handelen en investeren.

Hoe gaan we te werk?

We hebben vijf speerpunten:

• Vakbonden versterken. Onze primaire focus ligt bij de werkers op de plantages en in de verwerkingsfabrieken. Zij zijn gebaat bij sterke, representatieve en inclusieve vakbonden die in staat zijn om bij overheden en bedrijven misstanden aan te kaarten, fatsoenlijk werk te bedingen en een sociale dialoog aan te gaan. Daar moeten goede cao’s en een beter beleid uit voortkomen. We helpen onze partners met name op te komen voor de groepen die het ‘t zwaarst hebben: vrouwen en migranten. Door onze partners te steunen bij het aangaan van allianties met ngo’s en andere vakbonden, helpen we ze sterker te worden en meer kennis te vergaren.

• Werkgevers beïnvloeden. We dringen er bij werkgevers op aan om vakbondsrechten te respecteren en voor veilig en gezond werk te zorgen, ook voor vrouwen en migranten. We streven ernaar dat dit gebeurt via een constructieve sociale dialoog met vakbonden, die leidt tot nieuwe en betere cao’s.

• Druk uitoefenen op Nederlandse financiers en investeerders. We roepen Nederlandse investeerders, banken en pensioenfondsen op om ons en onze partners te consulteren over hoe verantwoord te investeren in de palmolieketen, met respect voor arbeidsrechten. Dat gebeurt onder meer binnen het IMVO-convenant voor de Pensioenfondsen.

• Druk uitoefenen op Nederlandse afnemers en internationale handelaren. We stimuleren Nederlandse afnemers en internationale handelaren om met ons en onze partners te overleggen over verantwoord ondernemen in de palmolieketen, met respect voor arbeidsrechten. We spreken afnemers als Unilever, die maatschappelijk verantwoord ondernemen zeggen na te streven, aan op hun eigen handelen maar ook op dat van anderen in de keten. Dat heeft al geleid tot compensatie van slachtoffers van het werken met pesticiden.

• Regeringen aanspreken. Samen met onze partners spreken we de regeringen van productielanden aan op het respecteren van de basisarbeidsnormen van de ILO en dringen we aan op het ratificeren van de ILO-conventie tegen geweld en intimidatie op de werkvloer. Bij de Nederlandse regering en de EU lobbyen we ervoor om internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen in wet- en regelgeving vast te leggen.

Waar zijn we actief?

Indonesië en Colombia. In sub-Sahara Afrika zijn we op kleinere schaal gaan werken.