"Het ELSA-programma heeft mij als mens veranderd"

De Oegandese vakbond in de textiel-, kleding- en leerindustrie kent fikse uitdagingen zoals intimidatie door werkgevers en daardoor lage ledenaantallen. Vakbondsleider Peter Bendo voelt zich door het ELSA-programma van Mondiaal FNV echter gesterkt om zijn vakbond verder te professionaliseren.

Foto: Jeroen van Loon – Compass Media

Direct resultaat

Peter Bendo zag al direct resultaat van de tijdens het ELSA-programma opgedane lessen. “Bij eerdere salarisonderhandelingen stelden we ons vaak star en stug op waarbij we geen millimeter van onze eisen weken”, vertelt de 39-jarige algemeen secretaris van de Oegandese vakbond UTGLAWU voor de kleding- textiel- en lederindustrie. Tijdens de trainingsmodule over onderhandelen leerden de Oegandese vakbondsleiders echter dat je met zo’n houding de werkgevers tegen je in het harnas jaagt en dikwijls met lege handen thuiskomt.

Luisteren naar de werkgevers

Bij nieuwe salarisonderhandelingen, bij een bedrijf waar eerdere gesprekken zeer moeizaam verliepen, besloot de vakbond het daarom helemaal anders aan te pakken. Zo gingen ze meer als team te werk, waarbij ieder teamlid argumenten mocht inbrengen, kon mee onderhandelen en de sfeer zo beter bleef. “Ook probeerden we vertrouwen te hebben in de werkgevers en naar hen te luisteren. Hierdoor merkten we dat ook zij ons meer respecteerden en naar ons begonnen te luisteren”, vertelt de algemeen secretaris.

De onderhandelingen liepen uit op een groot succes. De vakbond sleepte er een salarisverhoging van maar liefst 13 procent voor het eerste jaar uit, 10 procent voor het tweede jaar en nog eens 10 procent voor het daaropvolgende jaar. “Ik was dolblij en belde direct de trainers van ELSA om hen het goede nieuws te vertellen”, lacht de Oegandees die gelooft dat zonder het ELSA-programma dit niet was gelukt.

Gegroeide persoonlijkheid

De vakbondsleider gelooft ook dat het ELSA-programma hem als mens heeft veranderd. “Eerder hield ik mij in groepen liever op de achtergrond”, vertelt Peter die niet van praten hield en bij eerdere trainingen hierdoor soms zelfs in slaap viel. Deze ELSA-training was echter een compleet nieuwe ervaring. “Met alle interactieve opdrachten en spellen stimuleerden de trainers iedereen - inclusief de verlegen deelnemers - om actief deel te nemen. “Inmiddels plagen mijn medecursisten me zelfs dat ik teveel praat”, vertelt Peter lachend, die door zijn toegenomen zelfvertrouwen het nu zelfs leuk vindt om in een groep het voortouw te nemen. “Mijn persoonlijkheid is echt gegroeid, wat mij ook zal helpen als vakbondsleider.”

Het intensieve contact met andere vakbondsleiders vond de algemeen secretaris ook inspirerend en leerzaam. “Zo leerde ik van de algemeen secretaris van de transportbond hoe zij contact weten te leggen met informele werkers en hen weten over te halen om lid te worden van een vakbond. Dit is voor onze bond ook interessant omdat wij steeds meer te maken krijgen met informele werkers ”, vertelt Peter.

Het belang van een financieel plan

De algemeen secretaris leerde ook dat het belangrijk is om een vakbond veel gestructureerder te organiseren. “Financiële uitgaven deden we eerder eigenlijk vooral ad hoc”, vertelt de vakbondsleider die binnen het ELSA-programma leerde om een financieel plan te maken. “Nu bepalen we vooraf waar we geld aan uitgeven, en waar niet aan, zodat we gestructureerder te werk gaan.” Ook leerde Peter om voor de vakbond een realistisch werkplan te maken. “We hebben speciaal iemand aangesteld die dit werkplan in de gaten houdt en onze vakbondsleiders achter de broek zit zodat de doelen binnen de afgesproken periodes worden gerealiseerd.”

Peter hoopt in de komende jaren het ledenaantal van 5.000 flink te verhogen. “Dit aantal is veel te laag”, stelt de vakbondsman die schat dat in de sector zeker 12.000 mensen werkzaam zijn, hoewel er geen totaaloverzicht is omdat de vakbond van veel bedrijven geen toegang krijgt.

Helaas heeft de vakbond veel last van werkgevers die vakbondslidmaatschap van werknemers proberen te voorkomen. “Veel werkgevers erkennen ons niet en laten ons niet toe op hun bedrijf”, vertelt de vakbondsman. “En zelfs als we buiten de poorten werknemers werven, worden die werknemers vervolgens door werkgevers geïntimideerd waarbij wordt gedreigd dat de werknemers uit hun huisvesting worden gezet. De werknemers smeken vervolgens om weer van de ledenlijst te worden gehaald.” Bij sommige Chinese bedrijven spreekt het management bovendien nauwelijks tot geen Engels wat het lastig maakt om te onderhandelen, vertelt Peter.

Krachten bundelen

Ondanks deze uitdagingen is de vakbondsleider blij dat Mondiaal FNV het ELSA-programma naar Oeganda heeft gebracht. “Het programma helpt ons allereerst om onze bonden te professionaliseren”, stelt Peter. “Maar het heeft mij en andere vakbondsleiders ook doen groeien. Bovendien heeft het programma Oegandese vakbondsleiders samengebracht waardoor we nu onze krachten kunnen bundelen.”