Ze kenden elkaar al een beetje van zoom en van onderling contact via whatsapp: de Colombiaanse en Indonesische vakbondsmensen uit de palmolie. Ook hadden ze elkaar al online gesteund bij acties. Maar nu zagen ze elkaar voor het eerst live, tijdens de oprichtingsbijeenkomst van “International Palm Oil Workers United” in maart 2023.
Het internationale netwerk van vakbonden in de palmolie bestaat uit Colombia, Indonesië en Nederland was een week bij elkaar in Nederland. Ook waren diverse Afrikaanse bonden vertegenwoordigd door de IUF-coördinator voor de palmolie. Het idee is dat diverse Afrikaanse landen later aansluiten op het netwerk.
Er zijn tijdens de uitwisseling van ervaringen verschillen geconstateerd maar vooral overeenkomsten. Veelal is het werk met weinig zekerheid en weinig bescherming. Voor vrouwen vaak nog meer dan mannen. En vakbondswerk is overal een hele uitdaging. Ook werd duidelijk dat er overlap is in de bedrijven waaraan de palmolie wordt verkocht. Sommige bedrijven kopen in beide landen in.
“Deze schoenen zijn veel beter dan de mijne”
Er is deze week een bezoek gebracht aan de bedrijven Cargill (Botlek) en Sime Darby (Zwijndrecht) waar de door de collega’s geoogste palmolie wordt geraffineerd. Voor de palmoliewerkers was het een goede ervaring om te zien welke producten er allemaal van ‘hun’ palmolie worden gemaakt, om contact te hebben met de FNV leden in die bedrijven en te horen wat het duurzaamheidsbeleid van de bedrijven inhoudt. Wat de deelnemers vooral ook opviel waren de strenge veiligheidsmaatregelen. We kregen allemaal een helm, bril, handschoenen, hes en werkschoenen. Wat vooral bij de Indonesiërs tot verbazing leidde: “Waarom is dit hier zoveel betere geregeld dan bij ons, terwijl wij veel zwaarder en gevaarlijker werk doen? Mag ik deze schoenen niet houden? Ze zijn veel beter dan die wij hebben.”
De FNV organiseert werkers in bedrijven die palmolie verwerken en bijvoorbeeld ook in supermarkten, waarin naar schatting in 50% van de producten palmolie is verwerkt. We hebben gesprekken gevoerd met de FNV-leden van Sime Darby en Cargill en de LIDL, om te kijken hoe we kunnen samenwerken en de intentie uitgesproken dat in de toekomst ook te gaan doen.
Daarnaast zijn in een expert meeting ervaringen uitgewisseld met maatschappelijke organisaties die actief zijn in de palmolie, met onze overheid en met de brancheorganisatie MVO (Margarine, Vetten en Oliën). Dit was erg nuttig omdat er heel veel initiatieven zijn in de palmolie, maar die focussen veelal op kleine boeren en het milieu en de arbeidssituatie op de plantages is daarbij enorm onderbelicht en relatief onbekend.
Afgesproken is samen te kijken met welke bedrijven als eerste het gesprek gevoerd zal worden om te kijken op welke wijze zij bij kunnen dragen aan betere arbeidsvoorwaarden in de plantages en de malerijen. Ook gaan we verder onderzoek doen naar lonen en naar de veiligheid en gezondheid met betrekking tot het gebruik van pesticiden. Daarnaast gaan we met de FNV leden in diverse bedrijven kijken hoe we de samenwerking concreet kunnen maken.
Verder zal het netwerk regelmatig (online) bij elkaar blijven komen en elkaar steunen bij lokale acties door het tonen van internationale solidariteit. Elkaar een week lang beter leren kennen en met elkaar in gesprek zijn helpt daarbij enorm.
Op de groepsfoto’s die aan het eind van de week zijn gemaakt is te zien dat het een groep is geworden: schouder aan schouder en alle nationaliteiten door elkaar kijken ze in de camera. Ondanks de taalbarrières wordt er volop uitgewisseld en worden er grappen gemaakt. Lang leve “International Palm Oil Workers United”.