Reactie op Zembla: ‘Het gifschip van SBM’
Goed dat Zembla in de uitzending van 12 september aandacht schonk aan de ernstige situatie rondom scheepssloop op de stranden in Zuid-Azië. Volgens de onderzoekers van Zembla heeft SBM Offshore een ernstig vervuilde gastanker in India onder slechte omstandigheden laten slopen – ondanks waarschuwingen voor dodelijke gezondheidsrisico’s. FNV Metaal en Mondiaal FNV werken al jaren aan veilige scheepssloop.
De arbeidsomstandigheden in deze sector zijn vaak erbarmelijk: werkende mensen staan bloot aan giftige stoffen als asbest en kwik, zoals de uitzending belicht. Zij zijn bovendien geregeld slachtoffer van ontploffingen en branden of worden verpletterd door vallend metaal. En dit voor lonen die vaak onvoldoende zijn voor een waardig bestaan voor henzelf en hun gezin. Uiteraard is het werken met gevaarlijke stoffen een aanslag op het milieu.
FNV maakt scheepssloop al 15 jaar veiliger
FNV is met internationale vakbondskoepel IndustriALL en lokale vakbonden al 15 jaar actief in het verbeteren van deze situatie. De veranderingen gaan langzaam, toch is er vooruitgang geboekt. FNV Metaal en Mondiaal FNV versterken lokale vakbonden, organiseren scheepsslopers en geven veiligheids- en gezondheidstrainingen. Zeker in India heeft dit tot verbeteringen geleid, zo krijgen slachtoffers van ongelukken en/of hun nabestaanden nu vaker compensatie of vergoeding van ziektekosten.
77% van alle schepen wordt op dit moment in Zuid-Azië ontmanteld. Op de korte termijn is het niet haalbaar om schepen niet meer op deze stranden te slopen; de komende 25-30 jaar verdrievoudigt bovendien het aantal schepen dat voor de sloop zal worden aangeboden. Het is daarom belangrijk eerst de bestaande werven te verbeteren, zodat die aan de European Guidelines for Responsible Shipbreaking en Hong Kong International Convention for the Safe and Environmentally Sound Recycling of Ships gaan voldoen. Dit laatste verdrag is begin dit jaar door Nederland geratificeerd.
Voorzichtige verbeteringen in India
In India worden de laatste jaren green yards ontwikkeld die in veel gevallen nu al voldoen aan de meeste voorwaarden om volgens de EU-richtlijnen schepen te slopen. De verdragen spelen een belangrijke rol in het aanjagen van deze ontwikkeling, waarmee stappen worden gezet richting eerlijk en veilig werk, plus de scheiding en opvang van giftige stoffen. Honderdduizenden werknemers krijgen hiermee voorzichtig een beter bestaan, negatieve gevolgen op het milieu worden geleidelijk verminderd.
Of werven voldoen aan de richtlijnen wordt met certificering en audits gemonitord. Dit heeft alleen zin als het gaat om deugdelijke, onafhankelijke en onaangekondigde audits en er wordt toegezien op de naleving van alle internationale normen. Onafhankelijke vakbonden die op de werf zelf aanwezig zijn verzorgen uiteindelijk de beste monitoring van de lokale situatie – waar mogelijk kunnen zij informatie aan de auditors verstrekken.
