Elise Merlijn over balans in je rooster en eigen regie
Voor meer regie op roosters, gezond roosteren en sturen op herstel van medewerkers is een aantal jaren terug in de cao afgesproken te veel of te weinig gewerkte uren over kortere perioden, per kwartaal, worden verrekend (uitbetalen of kwijtschelden). Dit noemen we de kwartaalurensystematiek (KUS). Hoe werkt dit precies?
Elise Merlijn
Ik heb hieronder wat voorbeelden benoemd om zowel de balans in het rooster als de regie bij de medewerker te onderstrepen.
Selma werkt fulltime (36 uur per week) in een ziekenhuis. In een bepaald kwartaal heeft ze meer gewerkt dan haar reguliere uren, bijvoorbeeld 475 uur in plaats van de 462 uur die ze in dat kwartaal zou moeten werken (36 uur x 13 weken). Dit betekent dat ze 13 uur extra heeft gewerkt.
Met de KUS heeft Selma verschillende opties om deze extra uren te beheren:
1. Het uitbetalen van de extra gewerkte uren
2. Het verrekenen als vrije tijd
De 13 uur extra kan Selma in het volgende kwartaal opnemen als vrije tijd. Dit geeft haar de regie om de extra uren in te plannen wanneer het haar uitkomt. Bijvoorbeeld, als Selma weet dat ze in het volgende kwartaal wat meer tijd voor privéverplichtingen nodig heeft (zoals de zorg voor een familielid, een geplande verbouwing of extra rust-uren), kan ze die 13 uur gebruiken als vrije tijd.
3. Het opsparen in balansbudget
Selma kan er ook voor kiezen om de 13 uur niet direct als vrije tijd op te nemen, maar deze uren op te slaan in een ‘balansbudget’. Dit budget kan ze gebruiken in een later kwartaal, wanneer zij wenst meer vrije tijd te willen hebben. Dit biedt veel meer flexibiliteit en controle over haar eigen werk-privébalans, zonder dat ze afhankelijk is van de werkgever voor het toekennen van vrije tijd.
Een voorbeeld in de praktijk is dat Selma in een kwartaal extra uren werkt, omdat het op de afdeling extra druk is. Ze kiest er vervolgens voor om de extra uren niet in de daaropvolgende maand als vrije tijd te gebruiken, maar ze slaat ze op in haar balansbudget. Dit komt goed van pas wanneer Selma later, bijvoorbeeld in de herfst, meer privéverplichtingen vanwege een verbouwing heeft en haar werkdruk wil verlagen. Selma kan deze opgespaarde uren dan gebruiken om wat meer vrije tijd op te nemen, zonder dat ze zich zorgen hoeft te maken over resterende verlofuren, want dit is de extra tijd die zij vanuit een vorige kwartaal nog als tegoed had.
Bij de jaarurensystematiek (JUS) daarentegen, geeft de werkgever meer controle over de spreiding van de uren. De werkgever kan beslissen wanneer de extra uren moeten worden ingepland, De minuren die in juni zijn opgebouwd kunnen in augustus als extra uren in het rooster worden verwerkt, wat kan leiden tot een minder flexibele afstemming van werk- en privéleven.