Wat is het probleem?
De WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) is een belangrijk vangnet voor mensen die niet (volledig) meer kunnen werken vanwege gezondheidsproblemen. Maar door alle wijzigingen sinds de invoering in 2006 is dit vangnet functioneert niet goed genoeg. Bovendien zitten er bepaalde hardheden in waardoor de WIA slecht uitpakt voor veel mensen.
Tijd voor actie
De FNV vecht al lange tijd voor een betere WIA. Het kabinet doet al jaren toezeggingen, maar er is nog niks gebeurd. Tijd voor actie.
Wat is een WIA-uitkering?
De WIA is een vangnet voor als je na twee jaar ziekte nog niet (helemaal) kunt werken. Na die twee eerste ziektejaren hoeft je werkgever je loon over de niet gewerkte uren in de meeste gevallen namelijk niet door te betalen. Je kunt dan recht hebben op de WIA-uitkering. We gaan dieper in op voorwaarden van de WIA op WIA-uitkering - FNV.
Wanneer heb je recht op een WIA-uitkering?
Je bent na twee jaar nog ziek. Het UWV gaat uit een database van 7000 functies kijken naar welke functies je nog wel kunt uitoefenen. Het salaris van die functies wordt naast jouw laatstverdiende salaris gelegd. Is de achteruitgang in jouw inkomen meer dan 35%? Dan heb je recht op een WIA-uitkering. Je hebt al door: wanneer je voorheen een hoog salaris had, is de kans op de uitkering groter.
Mensen aan het werk houden
De WIA is er op gericht om mensen zo veel mogelijk aan het werk te houden.. Kenmerkend voor het systeem is dat het voor de sociale zekerheid niet uitmaakt wat de oorzaak is van de arbeidsongeschiktheid. Er wordt niet gekeken of je ziek bent van het werk of dat je dat bijvoorbeeld opliep tijdens je sport. . Dit is een cruciaal onderdeel van het systeem en moet in de toekomst zeker behouden blijven. Verder is het dus een inkomensverzekering.
Doolhof van regels
De WIA kent veel problemen. Een van de zorgen is dat de regeling te ingewikkeld is. Voor mensen die er mee te maken krijgen, kan het een doolhof zijn van regels, formulieren en criteria. Dit maakt het voor veel mensen moeilijk om hun weg te vinden binnen het systeem en om de juiste ondersteuning te krijgen die ze nodig hebben.
Een ander probleem is de lange en ingewikkelde beoordelingsprocedure om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering. Mensen die al in een kwetsbare positie zitten door hun gezondheidstoestand, ervaren dit als extra belastend. Daarnaast zijn er zorgen over de hoogte van de uitkeringen en de financiële situatie waarin mensen terechtkomen als ze (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt worden verklaard of als ze door de te hoge drempel van 35% er juist niet voor in aanmerkingen komen.
Heb je zelf te maken met ziekte en heb je hulp nodig bij de aanvraag van je uitkering? De FNV heeft WIA-begeleiders die jou als lid gratis helpen. Lees hier hoe je in contact met hen komt.
Witboek ‘Hardheden in de WIA’
In veel gevallen pakken deze problemen hard uit voor arbeidsongeschikte werknemers. Daarom heeft de FNV samen met het CNV en de VCP een witboek met hardheden in de WIA aangeboden. We lichten deze hardheden en andere problemen toe met daarbij onze eisen.
Menselijker, eerlijker, uitvoerbaar en betaalbaar
In Januari 2022 heeft het kabinet zich in het regeerakkoord tot doel gesteld om de bestaande ‘hardheden’ uit de WIA weg te nemen. Een onafhankelijke commissie (Octas) is aangesteld met de opdracht om te kijken wat er nodig is om het arbeidsongeschiktheidsstelsel op de lange termijn menselijk, eerlijk, uitvoerbaar en betaalbaar te houden. Tot op de dag van vandaag is er nog niks gebeurd. Dat vinden wij onacceptabel en het kabinet moet zo snel mogelijk aan de slag om het stelsel aan te passen.