Afspraken over functiedifferentiatie in de zorgbranches
In december 2020 bereikten zorgwerkgevers, vakbonden en de beroepsvereniging V&VN overeenstemming over de afspraken rond de invoering van functiedifferentiatie. Deze verklaring zorgt ervoor dat verpleegkundigen en andere professionals voortaan (beter) betrokken moeten worden bij de creatie van verschillende functies binnen hetzelfde beroep. Daarbij zijn competenties en ervaring leidend, en niet alleen het diploma.
Waarom deze verklaring?
De discussie rond functiedifferentiatie en het werken op meerdere niveaus in de verpleging is een thema dat al zo’n 45 jaar rondspookt. Zonder de hele geschiedenis op te halen: in de zomer van 2019 sneuvelde het wetsontwerp “BIG II” dat tot grote commotie in verpleegkundig Nederland had geleid. Toenmalig minister Bruins besloot het wetsontwerp niet in te dienen vanwege de grote weerstand onder verpleegkundigen. Vervolgens werd bemiddelaar Rinnooy Kan aan het werk gezet om de gerezen problemen in kaart te brengen en te bemiddelen. Conclusie van de minister naar aanleiding van de bevindingen van Rinnooy Kan: laat partijen samen tot een breed gedragen oplossing komen. Resultaat hiervan is de verklaring waarover nu overeenstemming is bereikt.
Dit is belangrijk omdat we in de praktijk zien dat zorginstellingen soms nog functiedifferentiatie doorvoeren volgens de systematiek van BIG II. Ervaren verpleegkundigen komen dan bijvoorbeeld niet in aanmerking voor bepaalde functies of ontwikkelmogelijkheden, omdat zij geen hbo-diploma hebben. En dat terwijl veel van deze verpleegkundigen met hun vooropleiding en ervaring wel degelijk op hbo-niveau werken. Met de afspraken in de verklaring kunnen vakbonden zorginstellingen hier voortaan op aanspreken.
Om welke uitgangspunten gaat het?
Voortaan gelden bij functiedifferentiatie de volgende uitgangspunten:
- Transparant en in overleg: werkgevers/zorginstellingen die aan de slag gaan met functiedifferentiatie doen dit op een transparante manier en betrekken medewerkers daarbij.
- Draagvlak: bij functiedifferentiatie moeten verpleegkundigen adequaat betrokken zijn en voldoende directe zeggenschap hebben op team- of afdelingsniveau en indirect op organisatieniveau via VAR, OR, Stafconvent, etc.
- Breder kijken dan diploma: iedere verpleegkundige, ongeacht het diploma, heeft recht op loopbaan- en ontwikkelingskansen. Bij de toegang tot functies van verschillend werk- en denkniveau wordt gekeken naar competenties, bekwaamheden, ervaring, talenten, wensen, ambities, motivatie, en niet alleen naar de diploma's van betrokken verpleegkundigen.
Niet het eind van de discussie
Deze verklaring markeert een aantal belangrijke uitgangspunten maar hiermee kan nog geen definitieve streep worden gezet onder de discussie over functiedifferentiatie. Ontwikkelingen in de verpleegkundige beroepsgroep gaan altijd door. Zo zal op niet al te lange termijn vernieuwing van de verpleegkundig beroepsprofielen weer aan de orde komen. Ook daar houden vakbonden een vinger aan de pols. Daarnaast speelt binnen de beroepsgroep bijvoorbeeld nog de vraag naar erkenning van de in-serviceopleiding als hbo-opleiding.
Voor actiegroep “BIG II” gaat de verklaring niet ver genoeg om ook hun handtekening onder dit document te zetten. Met het actiecomité zijn wij het eens dat de verklaring niet meteen alles oplost. Maar wij zijn van mening dat deze verklaring de positie van verpleegkundigen een stuk sterker maakt, zodat functiedifferentiatie samen met de beroepsgroep vormt krijgt, in plaats dat er over hen besloten wordt. Vakbonden willen dan ook met de actiegroep blijven optrekken om verpleegkundigen daarbij te ondersteunen en in te kunnen grijpen als een werkgever de uitgangspunten niet naleeft.
En wat betekent dit voor jou?
Als je zelf te maken krijgt met functiedifferentiatie, kun je daar met je collega’s over meepraten en als voorbij wordt gegaan aan wat je in huis hebt, kan de vakbond je helpen om je werkgever hierop aan te spreken.
