FNV-plan ‘Drastisch versimpelen in de jeugdzorg’

Vakbond FNV Zorg & Welzijn heeft vandaag haar ideeën voor een nieuw jeugdzorgstelsel gepresenteerd aan een deel van haar achterban in de sector.

Het plan, onder de werktitel ‘Drastisch versimpelen in de jeugdzorg’, is ingrijpend maar volgens de vakbond noodzakelijk. In het plan krijgt de jeugdzorgprofessional een centrale rol en minder beperkingen dan in het huidige stelsel om de juiste zorg voor kinderen en gezinnen te organiseren. Bureaucratische lagen zijn in het plan eruit geschrapt en de rollen van de gemeenten en het rijk worden meer faciliterend.

Niet meer rommelen in de marge

Maaike van der Aar, bestuurder FNV Zorg & Welzijn: ‘Het jeugdzorgplan is tot stand gekomen met actieve FNV-leden die werken in de verschillende functies binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming. Zij vinden, met ons, dat het al vijf jaar ontbreekt aan visie en regie in de sector. Dit uit zich in een voortdurende pingpongwedstrijd tussen Rijk, gemeenten en werkgevers. Wie is nou waar verantwoordelijk voor? Wie is de baas? Daarnaast tiert de bureaucratie hoogtij, een derde van het jeugdzorgbudget gaat op aan coördinatiekosten bij gemeenten. Ook de wachtlijsten zijn lang en het ziekteverzuim en het verloop in de sector zijn torenhoog. Een ingrijpende verandering is nodig, anders blijft het rommelen in de marge op het huidige slakkentempo. En dan zal de jeugdzorg helemaal onderuit gaan. Voor zover we daar niet nu al over kunnen spreken.’

Jeugdzorgwerker en zorg centraal

FNV en jeugdzorgwerkers zijn van scratch gaan schrijven aan een idee voor een nieuw jeugdzorgstelsel. Los van de gebaande paden. Vanuit de visie; hoe kan de jeugdzorgprofessional de beste zorg geven aan kinderen en gezinnen onder de beste werkomstandigheden? Zonder te worden bedolven onder energie- en tijdrovende processen en bureaucratie waar de jeugdzorgwerkers, maar ook de kinderen, niets aan hebben.
Het plan spreekt over de oprichting van twee stichtingen (Stichting Jeugdzorg en Stichting Jeugdbescherming) waar de jeugdzorgprofessionals in dienst komen. Het rijk, de twee ministeries VWS en J&V, betalen rechtstreeks de hulpverlening op basis van subsidie.

Gemeenten alleen over toegang zorg

De rol van de gemeenten wordt in het plan drastisch veranderd. Van der Aar: ‘Gemeenten gaan zich niet meer bezighouden met de uitvoering van de zorg, maar ook niet meer met de inkoop, controle en administratie. Zij zouden zich in dit plan alleen maar bezig moeten houden met de toegang naar de jeugdzorg. Dus als er een kind in hun gemeente is die zorg nodig heeft, dan zorgt de gemeente dat het kind bij de juiste hulp terecht komt.’

Schotten tussen organisaties weg

Ook de schotten tussen de organisaties moeten volgens de vakbond weg. Dit zorgt voor meer samenwerking tussen de hulpverleners, omdat er ook geen organisatiebelangen meer meewegen. Daarnaast stoppen dan ook de administratiestromen tussen organisaties.

Ook kunnen medewerkers zich vrijer bewegen tussen teams. Als bijkomend voordeel zorgt het er voor dat bij hervormingen er niet meer hoeft te worden geschoven met jeugdzorgwerkers tussen organisaties. Hier gaat momenteel ook veel geld mee verloren. Zo keert ook de rust terug in de sector en wordt het aantrekkelijker om in de sector te komen werken en te blijven.

In de regio

Hoewel de stichtingen met een groot aantal medewerkers de sector gaan bestieren, worden dit volgens de FNV geen logge, onwerkbare situaties. Van der Aar: ‘Nog steeds wordt de zorg dichtbij in de regio en op expertise georganiseerd met praktische coördinatie in regio’s en gemeenten. Zo behouden we de ‘couleur locale’, een belangrijke wens van onze leden.’

Vakbond FNV verwacht dat het plan het nodige stof zal doen opwaaien. Van der Aar: ‘Beleidsmakers en bestuurders zullen in dit plan een stap terug moeten durven doen en over hun eigen schaduw heen moeten kijken. Het heeft dus ook te maken met wil, lef en met moed om het anders te gaan doen dan nu. Zo doorgaan is geen optie, want dat betekent verlies aan kwaliteit, verlies van zorg aan kinderen, omvallende organisaties en er zijn op dit moment al duizenden kinderen op zoek naar hulp. Wij gaan dus met liefde die discussie aan. Met overtuigingskracht, want zo doorgaan is een no go.’

Het komende half jaar gaat FNV Zorg & Welzijn door het hele land in gesprek met jeugdzorgwerkers, beleidsmakers en politici over het plan ‘Drastisch versimpelen in de jeugdzorg’.

Basisdocument ‘Drastisch versimpelen in de jeugdzorg’