Dinsdag 14 mei wordt er in de Tweede Kamer gedebatteerd over de Participatiewet. Vakbond FNV grijpt dit moment aan om te pleiten voor een radicale verandering. De vakbond start een volkspetitie om de regelgeving rond het Sociaal Domein weer bij het Rijk neer te leggen. Nu zijn er volgens de vakbond veel te veel verschillen tussen gemeenten als het gaat om voorzieningen voor minima, jeugdzorg, Beschut Werk en de WMO.
‘De maat is meer dan vol’, zegt Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV over de Participatiewet. ‘Er is een enorme rechtsongelijkheid ontstaan, we kennen veel voorbeelden waar gemeenten er een potje van maken. Burgerrechten worden geschonden, ook die van mensen met een handicap. Dit moet echt anders, het Rijk moet weer over de regels gaan, zodat elke burger gelijke rechten heeft als het gaat om hulp en ondersteuning.’
Als voorbeeld noemt Jong de gemeente Vlissingen. Daar is de afgelopen tijd behoorlijk wat misgegaan in het Sociaal Domein: Inwoners hadden in die gemeente geen recht op hulp en inkomensondersteuning, terwijl ze dat bij een naburige gemeente wel zouden krijgen. ‘Daarmee is het recht op voorzieningen een soort Postcodeloterij geworden’, verduidelijkt Jong. ‘Als je geluk hebt en je woont in de juiste gemeente krijg je zorg en ondersteuning waar je recht op hebt. Woon je in de verkeerde gemeente, dan heb je pech.’
Ook als het gaat om het regelen van zogenoemd ‘Beschut Werk’ zijn er heel veel verschillen. Jong: ‘Waar de ene gemeente haar haar best doet om dat te realiseren, loop je bij een andere gemeente aan tegen een muur van onwil of onkunde. Volgens de vicevoorzitter hebben sommige gemeentebesturen ‘geen boodschap aan de noden van hun inwoners, ook ‘mist de specialistische kennis die nodig is vaak’, volgens Jong. ‘Talloze mensen zijn hier de dupe van.’
Gemeenten mogen sinds 2015 eigen regels maken voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Dit beleid heeft rampzalig uitgepakt en heeft tot honderden rechtszaken geleid over de WMO. Verder zitten mensen met een beperking die graag willen werken, thuis zonder goede werkplek. Dit leidt tot veel boosheid en onbegrip. De decentralisatie moet volgens de FNV daarom deels teruggedraaid worden. Daarvoor lanceert de vakbond dinsdag een petitie.
Om 15:45 uur geeft Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV daarvoor het startsein. Dat gebeurt op het Anna van Buerenplein in Den Haag, vlakbij het station en de Tweede Kamer. In de volkspetitie roept de FNV de Tweede Kamer op om te zorgen dat mensen in elke gemeente recht hebt op dezelfde WMO-, minimaregelingen en jeugdhulpvoorzieningen of een beschutte of aangepaste werkplek. Doel is om de handtekeningen aan te bieden aan de Tweede Kamer en er voor te zorgen dat het deels terugdraaien van de decentralisatie op de agenda van de Kamer komt te staan.
‘Het is hoog tijd dat de Tweede Kamer haar verantwoordelijkheid neemt en ingrijpt’, vervolgt Jong. ‘Partijen laten mensen nu in de steek, een zoveelste 'toeslagenaffaire' ligt op de loer. De regie over het Sociaal Domein moet weer naar de landelijke overheid. Uiteraard hopen we dat de politieke partijen dat zelf ook inzien. Zo niet, dan dwingen we het af met deze volkspetitie.’