Open brief aan alle werknemers, werkgevers en kabinet
Er moet iets veranderen
‘Wie zwaar werk heeft, moet eerder kunnen stoppen met werken,’ vinden wij als FNV. Daarvoor moet de huidige tijdelijke regeling, die eerder stoppen met werken mogelijk maakt (RVU-regeling), vanaf 2026 veranderen in een permanente en een betere regeling. Maar werkgeversorganisaties willen daar nog steeds niet aan en ook de overheid houdt stelselmatig de boot af.
Niet nodig..?
Werkgevers en de overheid houden ons voor dat een regeling om eerder te stoppen eigenlijk niet nodig is. Zij denken dat zwaar werk zal verdwijnen door maatregelen te nemen op het gebied van ‘duurzame inzetbaarheid’. Zij zoeken het in technische oplossingen (machines) die lichamelijk zware arbeid lichter maken. Maar ook in een grote verscheidenheid aan cursussen waarin werknemers geleerd wordt ‘beter om te gaan’ met zware omstandigheden. In tilcursussen (door je knieën!), een workshop ‘omgaan met stress’ of ‘omgaan met agressie’. En ze vertellen ons dat werknemers die zwaar werk doen, zich tijdig moeten omscholen, zodat ze op enig moment minder zwaar werk kunnen doen.
Met zulke maatregelen wordt het voor iedereen mogelijk om ‘gezond het pensioen te halen’, zeggen werkgevers en overheid. En dan hoef je het volgens hen niet meer serieus te hebben over eerder stoppen met werken...
Zwaar werk zal niet verdwijnen
De FNV wil natuurlijk ook dat zwaar werk wordt verlicht waar dat kan. Dat is al een verplichting die de Arbowet aan werkgevers oplegt en we steunen maatregelen die daarop gericht zijn. Maar dat zwaar werk daardoor in de toekomst zal verdwijnen en dat iedereen daardoor dus fluitend zijn pensioen haalt, is een grote illusie. Dat iedereen met zwaar werk vanaf zijn 45ste kan kiezen voor een baan die minder zwaar is, om zo alsnog gezond zijn pensioen te halen, is net zo onrealistisch.
Gevolgen voor gezondheid
Er is wereldwijd heel veel onderzoek gedaan naar wat de gevolgen zijn voor je gezondheid als je heel regelmatig in de nachten werkt. In Nederland gaat het om ruim een miljoen mensen in bijna alle sectoren: van de zorg tot de havens en van de industrie tot de politie. We weten hoe onze leden het ervaren om in onregelmatige diensten te werken, zoals in het openbaar vervoer. Er is veel bekend over wat fysiek zware arbeid op de lange duur met zich meebrengt, zoals in de schoonmaak, distributiecentra, de zorg, de bouw en de metaal. En we kunnen ons allemaal voorstellen wat het betekent als je in je werk regelmatig te maken krijgt met emotioneel aangrijpende gebeurtenissen of met agressie, zoals bij de politie, maar helaas ook steeds vaker in allerlei andere beroepen.
Harde werkelijkheid
Was het maar zo dat je de gevolgen van al die omstandigheden met maatregelen voor ‘duurzame inzetbaarheid’ kon wegnemen. Zwaar werk leidt tot een lager aantal ‘gezonde levensjaren’, oftewel tot meer gezondheidsklachten en niet zelden tot een lagere levensverwachting. Nachtwerk zal blijven bestaan, fysiek zware en mentaal zware arbeid zal niet verdwijnen en dus zal niet iedereen even gezond zijn pensioen halen. Dat is de harde werkelijkheid! De FNV vindt dat mensen die dat zware werk doen ook een ‘fijne oude dag’ moeten kunnen hebben.
Concrete afspraken maken
Na een toezegging van het demissionaire kabinet op 9 april jongstleden om op korte termijn met voorstellen te komen voor een ‘eerder stoppen met werken-regeling’, hebben we die voorstellen afgewacht. In plaats daarvan kwam er een uitnodiging voor informeel technisch overleg over van alles en nog wat met werkgevers, vakbonden en overheid. Daar passen we voor. De FNV ziet er geen heil in om te gaan praten over maatregelen ‘om gezond je pensioen halen’, als dat gesprek in de plaats komt van het maken van concrete afspraken over een permanente en betere regeling om eerder te kunnen stoppen met werken. En de tijd dringt!
Permanente, ruimere regeling voor zware beroepen
Daarom heeft de FNV samen met de vakbonden CNV en VCP op 1 mei een ultimatum aan de politiek gesteld. Wij eisen dat er aan het eind van deze dag, dinsdag 14 mei 2024, uitzicht is op een permanente, ruimere regeling voor zware beroepen. Zo niet, dan zullen acties en korte stakingen volgen. Deze zullen steeds langduriger worden naarmate een goede oplossing langer uitblijft.
Sluit je aan bij onze acties, kijk op fnv.nl/zwaarwerk.
