Vakbond brengt grensoverschrijdend gedrag bij ministerie VWS in kaart

De werkvloer is bepaald niet veilig bij het Ministerie van VWS. Dat is de ontluisterende conclusie van een FNV-onderzoek naar omgangsvormen bij het ministerie. Het vandaag gepresenteerde rapport ‘De vis begint te stinken aan de kop’ is gebaseerd op een enquête van de FNV die uiteindelijk door ongeveer 600 ambtenaren op het ministerie werd ingevuld.

Ervaringsverhalen van ambtenaren

Om de cijfers uit het rapport te onderbouwen interviewde de FNV daarnaast tientallen ambtenaren over hun ervaringen. Wat ze meemaakten staat opgetekend in een bundel met 26 verhalen en verzamelde quotes die vandaag aan de Tweede Kamer werd aangeboden. Ook werd een manifest aangeboden aan leden van de Tweede Kamer met een dringende oproep aan de politiek om de sociale veiligheid te vergroten en de positie van Rijksambtenaren die last hebben van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te verbeteren. Ook is de vakbond vandaag petitie gestart om die oproep te ondersteunen.

FNV vicevoorzitter Kitty Jong spreekt van een ‘angstcultuur’ en ‘een giftige werksfeer’ bij onderdelen van het ministerie: “De verhalen die wij kennen doen op geen enkele manier onder voor de excessen bij de publieke omroep. Het is alarmerend dat zich tot aan de top toe daders bevinden. Dat zijn nu juist de mensen die het goede voorbeeld moeten geven. De Rijksoverheid heeft bovendien een voorbeeldfunctie voor andere werkgevers.”

Rapport: falend leiderschap, angstcultuur en gebrek aan steun

Bovengemiddeld veel werknemers bij VWS hebben te maken met pesten, intimidatie, discriminatie en andere vormen van ongewenst gedrag. Vooral bij CIBG, RIVM en PSGD ervaren mensen een onveilige werkomgeving. Cruciaal is de rol van leidinggevenden: die zouden een veilig werkklimaat moeten bieden, maar blijken in ruim 60% van de gevallen juist de veroorzaker van het grensoverschrijdend gedrag. Ook worden daders onvoldoende aangepakt door de leiding van VWS. 90% van de slachtoffers geeft aan zich niet gesteund te voelen door de organisatie.  Ook hoort de FNV dat werknemers het zwijgen opgelegd krijgen van managers. De gevolgen zijn ernstig, bijna alle slachtoffers (97%) melden last te hebben van stress, burn-out en minder goed functioneren. 24 VWS-ambtenaren gaven aan als gevolg van het grensoverschrijdend gedrag te hebben nagedacht over zelfdoding. De FNV is geschrokken van dat bovengemiddeld hoge cijfer.

“Wat we bij VWS zien is zeer ernstig maar tegelijkertijd niet uniek. Vergelijkbare problemen spelen ook bij andere ministeries, bij gemeenten en provincies. En dat terwijl we ambtenaren keihard nodig hebben om de maatschappij draaiend te houden. Rijksambtenaren moeten onbevreesd hun werk kunnen doen”, stelt Jong.

Wat is er nodig?

De FNV roept de landelijke politiek in het manifest op ervoor te zorgen dat de Rijksoverheid goed werkgeverschap waarmaakt. Eisen zijn onder andere de mogelijkheid tot ingrijpen van bovenaf als meldingen binnen een ministerie niet afdoende worden opgepakt en het vervangen van leidinggevenden die voor een onveilige werkomgeving zorgen.

Bijlagen:

Ervaringsverslagen ambtenaren VWS
Onderzoek Grensoverschrijdend gedrag VWS
Manifest Sociaal veilige werkomgeving voor ambtenaren