De Dam in Amsterdam staat aanstaande zaterdag 11 juni vol met duizenden, boze studenten. Ze voelen zich in de steek gelaten door het kabinet. Die wil hun studieschuld, die ze opgebouwd hebben als gevolg van het leenstelsel, afkopen met een fooi.
Yasmin Ait Abderrahman, vicevoorzitter FNV Young & United: ‘Een studieschuld van meer dan 40.000 euro is geen uitzondering. Met de plannen van het kabinet krijgen studenten iets meer dan 1.000 euro compensatie. Dat is een druppel op een gloeiende plaat.’
De studenten hebben afgelopen dinsdag, tijdens een spontane sit-in bij de Universiteit van Amsterdam, minister Robbert Dijkgraaf (OCW) uitgenodigd om tekst en uitleg te geven over de kabinetsplannen. Ait Abderrahman: ‘Het kabinet geeft toe dat de invoering van het leenstelsel een fout is geweest. Maar het kiest er nu voor om studenten, die daar de gevolgen van hebben ondervonden, niet adequaat te compenseren.’
Ama Boahene, voorzitter van de LSVb: ‘Dankzij jarenlang actievoeren wordt het leenstelsel afgeschaft. Maar waar dit kabinet nu mee komt is nauwelijks een verbetering te noemen. De leenstelselgeneratie blijft met hoge schulden zitten en de nieuwe generatie kan straks ook het hoofd amper boven water houden. De basisbeurs die nu is voorgesteld is erg karig. En dan gaat de rente op studieschulden waarschijnlijk ook nog stijgen.’
De studenten willen onder meer eerlijke compensatie voor de leenstelselgeneratie en een basisbeurs die het mogelijk maakt om schuldenvrij te studeren. Bovendien mag dit niet betaald worden met geld uit de onderwijsbegroting. Boahene: ‘Het leenstelsel was een mislukt experiment, waarmee een hele generatie op achterstand is gezet. We zijn blij dat het leenstelsel nu wordt afgeschaft, maar met afschaffing alleen zijn de studenten niet geholpen. Met de basisbeurs die het kabinet nu voorstelt, zullen studenten nog steeds torenhoge studieschulden opbouwen.’
Het kabinet heeft nu 1 miljard euro beschikbaar gesteld voor compensatie. Ait Abderrahman: ‘Waar is dat bedrag op gebaseerd? Met deze compensatie schieten studenten weinig op. In vergelijking met leeftijdsgenoten, die straks wel de voorgestelde basisbeurs krijgen, betekent dit voor de leenstelselstudenten een gat van €12.000. Daarbij hebben veel studenten extra moeten werken om de studieschuld laag te houden. Daardoor hadden ze ook minder kans om waardevolle ervaringen op te doen. Bijvoorbeeld een buitenlandstage, bestuursjaar of ander vrijwilligerswerk.’
Het protest op de Dam in Amsterdam is georganiseerd door de studentenprotestbeweging #NietMijnSchuld, waarin vakbond FNV Young & United en de LSVb (de Landelijke Studentenvakbond) samen optrekken. De jarenlange acties leidden tot afschaffing van het leenstelsel dat in 2015 werd ingevoerd. Studenten moesten vanaf dat moment lenen voor hun studie. Ze werden bekend als de pechgeneratie. Studenten voor én na hen krijgen namelijk weer een basisbeurs.