Baanbrekende uitspraken rechter in vonnis klokkenluiderszaak Shell/Nigeria
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is in de fout gegaan met het ontslag van een medewerkster van de Nederlandse ambassade in Nigeria. Gisteren werd bekend dat de ontslagen medewerkster - Fidelia Onoghaife – door de rechtbank in Den Haag in het gelijk is gesteld.
Uit het vandaag gepubliceerde vonnis blijkt dat haar ontslag niet alleen onredelijk was, maar verband hield met het feit dat zij een integriteitsmelding deed over de toenmalige ambassadeur. De ambassadeur lekte vertrouwelijke informatie over een omvangrijk corruptieonderzoek naar Shell.
Vakbond FNV en Milieudefensie vinden de uitspraak een grote overwinning voor zowel de medewerker in kwestie, als in het algemeen voor de positie van klokkenluiders. Ook toont het vonnis aan dat het ministerie zorgvuldiger om moet gaan met medewerkers die een integriteitsmelding (willen) doen.
Reacties FNV en Milieudefensie
Tuur Elzinga, vicevoorzitter FNV: ‘Dit baanbrekende vonnis kwam tot stand door veel lef en moed van ons vakbondslid. Hoewel een stap in de goede richting, is met de uitspraak de kwestie nog niet beslecht. Klokkenluiders moeten bescherming krijgen en hier is in de basis iets goed verkeerd gegaan. Wij gaan dan ook snel met het ministerie van Buitenlandse Zaken in gesprek hoe dit in de toekomst kan worden voorkomen. En ook om te spreken over het belang van vakbondslidmaatschap van ambassademedewerkers. Het kan niet zo zijn dat een medewerker met een Nederlands arbeidscontract, in dienst van onze overheid, geen lid mag zijn van een vakbond.’
‘Dit is een David-en-Goliath-zaak. De uitspraak bevestigt het beeld dat de Nederlandse overheid doorschiet in haar wens om Shell en andere multinationals te faciliteren en bereid is om daarvoor kritische ambtenaren te ontslaan. Dit vinden wij verontrustend', zegt directeur Donald Pols van Milieudefensie.
Tevens willen FNV en Milieudefensie met andere NGO’s bezien in hoeverre het mogelijk is om deze zorgelijke gang van zaken rondom Shell aan te kaarten bij justitie. Bij deze ernstige gang van zaken vinden de organisaties een intern onderzoek onvoldoende.
Highlights uit het vonnis
- Fidelia Onoghaife is geschorst zonder dat in het schorsingsbesluit stond wat de reden hiervan was, het verslag waarop het ontslag gebaseerd is en ook de tekst die betrekking heeft op de geadviseerde sancties was zwart gelakt, er waren geen concrete voorbeelden van aantijgingen tegen de werknemer, er is door de Staat geen hoor en wederhoor toegepast en de gronden voor het ontslag zijn onvoldoende onderbouwd.
- Toen Fidelia Onoghaife de integriteitsmelding deed, heeft het ministerie haar bescherming toegezegd: “First of all, thank you for giving us more information about a possibly integrity breach. We do understand that sometimes it is not easy to talk about colleagues in relation to a possibly integrity breach. However, know that colleagues who contact us to report something, enjoy protection from the organization. You can always report to us without having any legal consequences for yourself. From VCI we find it important that colleagues know how to find us and dare to report without fear of the consequences.”
- Die bescherming heeft zij niet gekregen, want kort daarna is Onoghaife ontslagen. De rechter heeft getoetst of het ontslag verband hield met de klokkenluidersmelding en heeft geoordeeld dat er voldoende aanknopingspunten zijn voor de stelling dat het ontslag verband houdt met de klokkenluidersmelding en stelt onder andere: “Het korte tijdsverloop tussen terugroepen van de CdP (de Nederlandse ambassadeur) en de schorsing van werknemer is eerder een aanknopingspunt om wel een verband aan te nemen”
