Deze maand is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) ingevoerd. FNV ziet in sommige gevallen dat de WAB zijn doel bereikt en leidt tot het aanbieden van vaste contracten voor werknemers. Helaas blijkt de invoering van de WAB voor veel werkgevers een uitnodiging tot een zoektocht naar ontduikingsmogelijkheden.
Zakaria Boufangacha, Dagelijks Bestuur FNV: ‘Werkgevers en opdrachtgevers hebben geen boodschap aan de intenties van dit kabinet om de doorgeslagen flex terug te dringen. Ze blijven op zoek gaan naar mogelijkheden om arbeid zo goedkoop mogelijk te maken. Als werkgevers op deze schaal op zoek gaan naar manieren om deze wet te ontduiken, dan zal ook de WAB haar doel voorbij schieten en niet leiden tot meer zekere banen en zekerheid van inkomen’.
De problematiek van onderbetaling en uitbuiting van werkenden in Nederland is aanzienlijk en neemt toe. Zo ziet FNV nog steeds vormen van schijnuitzendwerk en schijnzelfstandigheid voor werk dat structureel is, en een groot aanbod van onzekere contracten. In Nederland is een scala aan uitbuit-arbeidsrelaties toegestaan.
‘Er bestaat in Nederland een complete industrie van adviseurs en tussenpersonen die voortdurend nieuwe manieren bedenken om arbeid goedkoop te maken en werkgeversverantwoordelijkheden af te schuiven op werkenden. Werkgevers worden bijna uitgenodigd om te gaan concurreren op arbeidsvoorwaarden in plaats van op echte innovatie’, aldus Boufangacha.
In Nederland heeft onzeker werk veel grotere vormen aangenomen dan noodzakelijk. Dat gaat ten koste van mensen. Het aantal ZZP’ers is inmiddels gegroeid naar 1,3 miljoen, waaronder zogenaamde zelfstandig afwashulpen en maaltijdbezorgers. Voor digitale platforms is het erg aantrekkelijk om werk aan te bieden aan zogenaamde zelfstandigen, dat eerder uitzendwerk was. Boufangacha: ‘De gevolgen zijn schadelijk voor de mensen die dat werk doen. Ze dragen de risico’s van de werkgever, hebben een laag inkomen en zijn onzeker over hun inkomsten. Jongeren bijvoorbeeld stellen kopen van een huis en starten van een gezin uit. De keuze van dit kabinet om niet te controleren en te handhaven op misbruik van ZZP-constructies, zal ervoor zorgen dat dit aantal nog ver zal stijgen.’
FNV vindt het getuigen van slecht werkgeverschap dat werkgevers ook met de WAB zoeken naar muizengaatjes en constructies om risico's op werknemers te kunnen blijven afwentelen. De vakbond pleit voor verminderen van het aantal contractvormen en betere regulering van flexibel werk. Boufangacha: ‘We willen een intensievere samenwerking van alle betrokken maatschappelijke partijen om de misstanden op de arbeidsmarkt aan te pakken. Hiervoor is het wel nodig dat werkgevers de problematiek op de arbeidsmarkt erkennen en samen met vakbonden en de overheid verantwoordelijkheid gaan nemen.