Eunice (27) is moeder van 2 dochters en werkt sinds 2012 bij Rosebud, de grootste teler en exporteur van rozen in Oeganda, als ‘buncher’: ze maakt bundels van de rozen en maakt ze klaar voor verpakking en verzending naar de markt. Ze is ook penningmeester van de Rosebud-afdeling van de vakbond UHISPAWU.
Eunice aan het werk. Foto: Jan Banning
Ze zegt dat ze tevreden is met haar baan als ze haar doel van 180 bossen per dag haalt. Hoewel de bonus te verwaarlozen is, zegt ze dat ze soms wel 50 bossen meer kan maken dan haar dagelijkse doel. Ze vindt haar werk leuk omdat ze zich niet onder druk gezet voelt omdat de doelen duidelijk zijn en ze zelf toezicht houdt. Eunice zegt dat een van haar uitdagingen de pijn op de borst is die ze af en toe voelt. Ze zegt dat ze dan rust krijgt of lichter werk moet doen tot de pijn minder wordt.
Eunice maakte kennis met de vakbond UHISPAWU een maand nadat ze haar baan had gekregen. Ze is lid geworden omdat de werksituatie op dat moment niet goed was. Sindsdien is ze gekozen tot penningmeester van de Rosedbud-afdeling van de vakbond. Het werk ligt haar goed. "Werknemers zoeken je op. Het is onze taak om elkaar te helpen. En problemen zijn er niet elke dag. Maar als er problemen zijn, moet er een leider beschikbaar zijn voor de werknemer", zegt ze. Een aantal van de problemen die ze voor werknemers hebben opgelost zijn oneerlijke ontslagen. Ze onderhandelen voor leden van de vakbond én niet-leden. Dat is omdat ze willen laten zien dat ze staan voor de rechten van alle werknemers. Zo werven ze ook meer leden.
Een van de problemen waar de vakbond aan werkt is snellere vervanging van persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE) door het bedrijf, dat er soms zo lang over doet om vervanging te regelen. Deze beschermingsmiddelen, zoals handschoenen en schorten, raken snel beschadigd door de doornen van de rozen. Tegelijkertijd is het de taak van de vakbondsleiders om werknemers bewust te maken van het feit dat ze hun persoonlijke beschermingsmiddelen, met name helmen en maskers, altijd moeten dragen. De vakbond is ook nog steeds aan het onderhandelen over betere kinderopvangfaciliteiten en uitbreiding van de borstvoedingsuren voor moeders die borstvoeding geven. Door het gebrek aan kinderopvang op het werk zijn de moeders lang onderweg naar huis en weer terug naar hun werk om hun baby's borstvoeding te geven tijdens het extra lunchuur en hebben ze nauwelijks rust. Als de werkende moeders om 6.55 uur op hun werk willen zijn, moeten ze 's ochtends heel vroeg van huis.
Eunice thuis. Foto Jan Banning
Het werk heeft invloed op hun privéleven. Eunice: “je kunt als vrouw niet thuis blijven zitten zonder te werken. Je moet voor je kinderen zorgen, bijdragen aan het gezinsinkomen en de oude ouders hebben ook hulp nodig, dus misschien moet je ze wat geld sturen". Eunice’s netto-loon is slechts UGX 207.000, ongeveer € 51 per maand. Ze zegt dat het moeilijk is voor haar en haar gezin. Met één rustdag per week heeft ze geen tijd om elders naar ander werk te zoeken. De vakbond heeft wel een loonsverhoging weten af te spreken, maar de lunchmaaltijd is na de verhoging geschrapt. Volgens Eunice lunchen veel werknemers niet omdat ze het niet kunnen betalen. Ze is van mening dat het zonder de vakbond moeilijk zou zijn om iets te bereiken; de vakbond zorgt voor eenheid van de werknemers.
Eunice is trots op wie ze is geworden als moeder. Haar toekomstige doel is om haar kinderen hun opleiding af te laten maken, omdat het haar spijt dat ze nooit de kans heeft gehad om zelf haar opleiding af te maken.
De vakbond UHISPAWU
De vaknbond UHISPAWU (Uganda Horticultural Industrial Services Provider and Allied Workers Union) is een vakbond voor werkers in de bloemensector in Oeganda. De vakbond heeft 4000 leden, waarvan 70% vrouw is. De vakbond wordt geleid door vrouwen en jongeren. Mondiaal FNV ondersteunt de vakbond sinds 2015 en heeft samen met FNV Agrarisch Groen bijgedragen aan de ontwikkeling van UHISPAWU tot een sterke vakbond en sociale partner.
Rosebud
is de grootste teler en exporteur van rozen in Oeganda, met een aandeel van ongeveer 40-50% van de exportmarkt voor rozen in Oeganda. Rosebud, dat bijna 100% van haar rozen naar Nederland exporteert, heeft meer dan 1700 werknemers in dienst op haar twee aangesloten boerderijen, waarvan de meerderheid vrouwen en jongeren zijn.
Tekst met veel dank aan Hope Kabuchu.