Emerthe (45) is echtgenote en moeder van 6 kinderen. Ze werkt als voeger en supervisor en soms als trainer in het voegwerk voor vrouwen. Ze is ook vakbondsleider bij de bouwvakbond STECOMA.
Emerthe aan het werk.Foto: Jan Banning
Op de dag van de eerste ontmoeting met Emerthe is ze aan het werk bij een groot woningbouwproject in de buurt van de buitenwijken van Kigali, Rwanda, waar ze meer dan 100 woningen bouwen voor militaire veteranen en overlevenden van de genocide. Ze heeft het erg druk, ze werkt snel met een team van voegers en helpers dat alleen uit vrouwen bestaat, en ze strijkt de voegen glad van een pas gebouwd stenen gebouw.
Emerthe is van school gegaan tijdens de genocide in 1994 toen ze ongeveer 15 jaar oud was. Na de oorlog heeft ze nooit de kans gehad om terug naar school te gaan. Ze begon als helper in de bouw maar richtte zich op het leren van andere vaardigheden in de bouw als leerling. Ze werd lid van de bouwvakbond STECOMA en deed mee aan het trainingsprogramma georganiseerd door de vakbond, waardoor ze in 2016 het certificaat kreeg voor voegwerk en bestrating.
Emerthe werd in 2010 gekozen voor een leiderschapspositie bij vakbond STECOMA als vrouwenvertegenwoordiger voor het district Kicuciro. Ze maakt deel uit van de teams die vrouwen trainen over hun rechten, hoe ze behandeld moeten worden op het werk, training over seksuele intimidatie en hoe om te gaan met corruptie door seksuele uitlokking op het werk. Ze zou graag meer vrouwen werven voor de sector. Ze wordt gemotiveerd door het opkomen voor de rechten van werkers. “Ik houd van het uitwisselen van ideeën en het reizen naar verschillende bouwplaatsen om met vrouwen te praten over hun rechten, hen te motiveren om het leuk te vinden wat ze doen en zich ook aan te sluiten bij de vakbond zodat vrouwen met één stem kunnen spreken.”
Het doet haar goed om vakbondsleider te zijn, omdat ze daardoor verschillende mensen leert kennen. In 2019 organiseerde STECOMA samen met de FNV en de internationale bouwvakbond BWI een internationale gendertraining in Kigali. Emerthe was er bij en vond het heel leuk om vrouwen uit Kenia, Oeganda, Tanzania en uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika te ontmoeten, die naar Rwanda kwamen om ideeën uit te wisselen.
Emerthe samen met haar echtgenoot. Foto: Jan Banning
Haar levenssituatie is geleidelijk verbeterd en ze komt makkelijker aan werk omdat STECOMA samenwerkt met werkgevers om informatie over werkgelegenheid te krijgen en beschikbare kansen en komende bouwprojecten publiceert waar leden op kunnen solliciteren. Ze heeft volgehouden omdat ze direct voordeel ziet in het werk in de bouw en geeft als voorbeeld dat zij en haar man een stuk land van 25 bij 20 meter hebben gekocht in Gicuciro bij Kigali, waar ze op een dag een huis hopen te bouwen.
Emerthe zegt dat ze zo trots is dat ze een heel gelukkig gezin heeft en vertelt over de overduidelijke liefde tussen haar en haar man. Haar hoop voor de toekomst is dat ze hun familiehuis kunnen bouwen en niet langer de maandelijkse huur hoeven te betalen voor de huidige tweekamerwoning waar ze met z'n achten wonen, in de buitenwijken van de stad Kigali.
STECOMA (Syndicat des Travailleures de Construction, Menuserie et Artisanat) is de bouwvakbond in Rwanda. STECOMA heeft ongeveer 68.000 leden, bijna allemaal informele werkers in de bouwsector. De vakbond zet zich o.a. in om het aantal vrouwelijke leden te vergroten. STECOMA is partner van Mondiaal FNV.
Tekst met dank aan Hope Kabuchu