Agnes

Agnes (30) is echtgenote en moeder van 4 kinderen. Ze werkt als metselaar in de bouwsector in Kigali, Rwanda. Daarnaast is ze vakbondsleider namens de bouwbond STECOMA.

Agnes aan het werk. Foto: Jan Banning

De professionele reis van Agnes in de bouw ging van helper op de bouwplaats naar voeger in 2012 en opgeleid metselaar in 2013. Ze was een van de 250 vrouwen die hebben deelgenomen aan een zeven maanden durend opleidingsprogramma voor metselaars van de bouwvakbond STECOMA.

Als tiener kostwinner en helper op bouwplaatsen

Agnes is van jongs af aan geïnteresseerd in de bouw. Als jong meisje fascineerde het haar al hoe een gebouw vanaf de grond opgebouwd werd.  Als oudste kind moest Agnes stoppen in het tweede jaar van de middelbare school, omdat haar moeder ziek werd. Ze werd de belangrijkste kostwinner van het huishouden. Ze moest haar jongere broers en zussen op school houden en voedsel verbouwen om het gezin te voeden. Ze zocht werk op bouwplaatsen waar ze vaak als helper werkte.

Het lot wilde dat de man op wie ze verliefd werd en met wie ze trouwde ook een bouwvakker in Kigali was. Hij leerde haar de fijne kneepjes van het vak. Agnes houdt van de bouw omdat ze van praktisch werk houdt.  “Je hebt er geen startkapitaal voor nodig, je gebruikt je hersens en energie en ziet onmiddellijk resultaat”, zegt ze.

Oplossingen zoeken voor situaties waar vrouwen tegenaan lopen

Agnes werd in 2015 door haar collega's verkozen tot vakbondsleider omdat ze graag vrouwen wilde vertegenwoordigen. Ze vindt het echter wel moeilijk om oplossingen te vinden voor sommige situaties waar vrouwen in de bouw tegenaan lopen. Het is bijvoorbeeld voor vrouwen lastig om werk aan te nemen dat ver van huis is, vanwege gezinsverantwoordelijkheden. Vrouwen in de bouwsector hebben ook te maken met discriminatie: in het verwerven van werk krijgen mannen meestal voorrang en vrouwen krijgen soms minder betaald voor hetzelfde werk.

Inzet van de vakbond voor vrouwen

Agnes vindt dat de vakbond zich goed inzet voor vrouwen. Een deel van hun werk als vakbondsleiders is het onderhandelen over gelijke beloning voor vrouwen en er bij werkgevers op aandringen dat ze werkers contracten geven. De bond organiseert workshops op bouwplaatsen om werkers en werkgevers inzicht te geven in de uitdagingen waar vrouwen tegenaan lopen in het werk. Omdat de bouw een van de sectoren is waar heel weinig vrouwen werken, hebben vrouwen veel voordeel gehad van STECOMA’s inzet om werkgevers aan te moedigen te voldoen aan het quotum van 30% vrouwen op de arbeidsmarkt, zoals bepaald in de grondwet van Rwanda.

De bond lobbyt ook voor de inrichting van privéruimtes voor vrouwen op de bouwplaats, waar ze hun eigen kleedkamers en toiletten kunnen hebben. Doordat de vakbond informatie over vacatures deelt kan Agnes beter aan werk komen. Tevens profiteert ze van het certificeringsprogramma.

Zelfvertrouwen

Volgens Agnes heeft de vakbond geholpen om haar zelfvertrouwen en dat van andere vrouwen te vergroten. De vakbond biedt ook een platform waar ze met werkers uit verschillende delen van het land ideeën kunnen uitwisselen.

Agnes thuis met haar gezin. Foto: Jan Banning

Impact op privéleven

Agnes’ werk in de bouw heeft het gezinsinkomen verbeterd. Als ouders van vier kinderen hebben Agnes en haar man veel verantwoordelijkheden en kosten. Ze vertelt dat zij en haar man hun spaargeld hebben samengevoegd en een stuk land hebben gekocht in hun geboortedorp bij Byumba in Noord-Rwanda, waar ze een gezinswoning hopen te bouwen. Momenteel gebruiken ze het land om voedsel te verbouwen voor eigen gebruik en ook om hun inkomen aan te vullen.

Trots lid van de vakbond

Agnes is er trots op dat ze lid is van STECOMA en dat het haar gelukt is om terug te gaan naar ‘school’ en vaardigheden op te doen in een vakgebied waar ze van houdt. Haar hoop voor de toekomst is dat haar kinderen onderwijs krijgen op het hoogste niveau.

Tekst met veel dank aan Hope Kabuchu