Tijdlijn naar de Hongkong-conventie
Foto: iStock/Salvador Campillo Alba
2003 – Mondiaal FNV steunt project–shipbreaking van IndustriALL
Mondiaal FNV begint met financiële steun aan de wereldwijde vakbondsfederatie IndustriALL. De steun is bedoeld voor een project om op een verantwoorde manier schepen te gaan slopen, te beginnen op werven in India. Het project wordt gestart omdat shipbreaking een van de zwaarste beroepen ter wereld is, er veel ongelukken bij gebeuren en werven en overheden weinig tot niets aan verbetering doen.
2009 – opstellen van de Hongkong-conventie
In Hongkong vergaderen afgevaardigden van scheepvaart- en scheepsslooplanden over een uitbreiding van de conventie van Bazel, die het werken met gevaarlijke stoffen regelt. Omdat scheepssloop zo specifiek is, besluiten ze tot een aparte conventie. Die zal in 2025 in werking treden, op voorwaarde dat minstens vijftien landen de conventie ratificeren. Dat is geen eenvoudige opgave, omdat verantwoorde sloop extra kosten met zich meebrengt.
2009 – Project IndustriALL breidt uit naar Bangladesh en Pakistan
Het project dekt nu de drie landen waar de meeste schepen worden gesloopt.
2010 – Bezoek Mondiaal FNV aan werf in Mumbai
Samen met een FNV-bestuurder en FNV-kaderleden bezoekt Mondiaal FNV een scheepssloopwerf in Mumbai, India. Later geeft Mondiaal FNV hier een lezing over.
2012 – start veiligheidstrainingen FNV
Het bezoek en de lezing leiden tot een plan om veiligheidstrainingen op de scheepssloopwerven in Zuid-Azië te gaan verzorgen. In 2011 worden die trainingen ontwikkeld, vanaf 2012 geven Joop van Oord en andere FNV-kaderleden ze bijna elk jaar, allereerst in India. De trainingen leiden aantoonbaar tot veiliger arbeidsomstandigheden, een groter risicobewustzijn én ledengroei bij de lokale vakbonden.
2015 – Indiase werven gecertificeerd
Vier werven in het Indiase Alang, de grootste scheepsslooplocatie ter wereld, krijgen als eersten een certificaat omdat ze voldoen aan de veiligheids- en duurzaamheidseisen van de Hongkong-conventie. Kan Matsuzaki van de wereldwijde vakbondsfederatie IndustriALL noemt het een ‘concrete stap richting het beschermen van de levens van werkers op scheepssloperijen’.
2016 – tientallen doden op Pakistaanse werf
Op de Pakistaanse Gadani-werf, de twee na grootste ter wereld, ontploft olietanker Aces. Die wordt op dat moment ontmanteld. Tientallen tot honderden werkers – het precieze aantal is nooit bekend geworden – komen hierbij om. Als een jaar later de sloop wordt hervat, vliegt de Aces wéér in brand. Pakistan en Bangladesh lopen achter op India als het om veilige en gezonde werkomstandigheden gaat.
2017 – vakbondsmensen uit achttien landen komen bijeen in Rotterdam
Vakbondsvertegenwoordigers en actievoerders uit achttien scheepvarende naties en landen met scheepssloperijen komen in Rotterdam bijeen op de SS Rotterdam. Gastheren zijn FNV Metaal en Mondiaal FNV. Het belang van ratificatie van de Hongkong-conventie wordt onderstreept. Mondiaal FNV bezoekt met Indiase bonden de KNVR en het ministerie van Infrastructuur en Water om te praten over onder meer de Hongkong-conventie.
2019 – Nederland en India ratificeren de Hongkong-conventie
Nederland ratificeert in februari als achtste land de Hongkong-conventie, India volgt in november. India is daarmee de eerste van de grote scheepsslopende landen. Vadyadhar Rane van de grootste Indiase vakbond in de sector, de ASSRGWA, noemt het een ‘klinkende overwinning’. Kan Matsuzaki van de wereldwijde vakbondsfederatie IndustriALL roept China, Bangladesh en Pakistan op het Indiase voorbeeld te volgen.
2020 – eerste online veiligheidstraining FNV
Behalve een veiligheidstraining die werkers op de scheepssloopwerven online kunnen volgen, ontwikkelt de FNV een train the trainer-handleiding getiteld ‘Working safely in the shipbreaking industry’. Een jaar later volgt een vertaling van deze handleiding in de lokale talen Urdu, Bengali en Hindi.
2023 – Hongkong-conventie op de valreep door voldoende landen geratificeerd
Als in juni Bangladesh en Liberia ratificeren, is op de valreep aan de voorwaarden voor inwerkingtreding van de Hongkong-conventie voldaan. Vier werven in Bangladesh voldoen inmiddels aan de eisen van de conventie. Kan Matsuzaki van IndustriALL benadrukt dat behalve technische ook sociale veranderingen nodig zijn, zoals vrijheid van vereniging. Met name in Bangladesh schort het daar nog aan.
2025 – Inwerkingtreding Hongkong-conventie
Per 26 juni is de Hongkong-conventie officieel in werking.