Corona-crisis treft ook Palestijnse en Arabische vrouwen in Israël en de Palestijnse Gebieden hard

Op de wereldwijde corona-kaart van de NOS-website kleurt Israël net zo rood als Nederland. Ook hier zijn forse maatregelen genomen om het virus in te dammen. Grootste slachtoffers zijn werkzoekende Palestijnse en Arabische vrouwen, maar ook Palestijnse werknemers die heen en weer pendelden. De vakbond WAC-MAAN, met wie Mondiaal FNV samenwerkt, doet wat hij kan.

Foto: FNV

‘COVID-19 laat ons nogmaals zien hoe kwetsbaar we zijn als mensheid en hoe mondiaal de wereld is, ondanks de trends die ons van elkaar willen scheiden’, schrijft Roni Ben Efrat van WAC-MAAN aan Mondiaal FNV. Sinds 2 weken heerst in Israël een volledige shutdown, waarbij mensen niet meer dan 100 meter van hun huis mogen lopen. ‘In deze crisis doen we ons best om onze leden te dienen en hen te helpen zich aan te passen aan de nieuwe situatie.’

Doel van het project dat de FNV steunt, is het versterken van de arbeidspositie en sociale rechten van Arabische en Palestijnse werkzoekende vrouwen in Israël en oost-Jeruzalem, en het reduceren van hun armoede. Op de Israëlische arbeidsmarkt is de discriminatie van Arabische en Palestijnse vrouwen groot. Velen leven in armoedige omstandigheden. De vakbond WAC-MAAN richt zich vooral op deze groep met de intentie hun vaardigheden te vergroten en hen naar banen toe te leiden. Ook helpt de bond bij de aanvragen voor sociale hulp en worden vrouwen getraind om op hun daken moestuinen te onderhouden. 

‘Veel angst en onzekerheid’

Alle medewerkers van WAC-MAAN werken thuis, maar de receptie in het vakbondsgebouw blijft open voor online vragen. Zo’n 60 telefoontjes per dag worden beantwoord. De vrouwen die bellen, hebben advies nodig over hoe ze sociale uitkeringen kunnen blijven ontvangen of, als ze naar huis worden gestuurd, hoe ze een werkloosheidsuitkering (UB) kunnen aanvragen. ‘Het gebrek aan informatie in het Arabisch en het gebrek aan formulieren in het Arabisch, vooral op de website van het Employment Bureau (EB), veroorzaakten veel angst en onzekerheid’, schrijft Efrat.

Proberen te verzachten

Facebook en Whatapp spelen een sleutelrol. WAC-MAAN verspreidde hierop een gedetailleerde brief aan alle mensen die de EB en het National Insurance Institute (NII) nodig hadden. De brief geeft informatie over wat te doen in het licht van de nieuwe situatie en hoe de websites van de EB en NII te gebruiken om rechten te behouden of in nieuwe gevallen op te eisen. Volgens de nieuwe staatsvoorschriften kan een werknemer, als hij met vakantie zonder loon (VNP) is weggestuurd, geld van het NII claimen door de brief te overleggen die de werkgever hem heeft gegeven. ‘We hebben een brief geschreven aan de EB met het verzoek de formulieren in het Arabisch te produceren. We hebben ook contact gehad met ambtenaren van het EB-bureau in een poging de problemen te verzachten en tot dusver is de samenwerking nuttig geweest.’

Geen geld voor voedsel

Werknemers die vanuit de Westelijke Jordaanoever naar Israël of Area C pendelen, moeten ook binnen blijven en ontvangen dus geen loon meer. En zij hebben geen recht op compensatie. Dit in tegenstelling tot Israëlische burgers en inwoners van Oost-Jerusalem die wel recht hebben om tot 7 maanden een werkloosheidsuitkering te krijgen wanneer ze hun baan verliezen. Dit brengt een groep van meer dan 50.000 arbeiders op de Westelijke Jordaanoever in een zeer kwetsbare situatie, zonder geld om voedsel op tafel te zetten.

WAC-MAAN kijkt nu samen met een andere organisatie naar de oprichting van een noodfonds om deze groep Palestijnse arbeiders te helpen met een bestaand overheidsfonds om de ziektedagen van Palestijnse arbeiders te dekken. Het idee is om de regering te dwingen een noodfonds te installeren van ongeveer NIS 500 miljoen (ongeveer 128 miljoen euro) voor deze ontslagen werknemers, zodat ze de komende maanden kunnen overleven.

Elke auto slechts 2 passagiers

‘Ons werkgelegenheidsproject voor Arabische vrouwen in de regio Baqa al Gharbiya staat voor veel uitdagingen en er is veel onzekerheid’, vervolgt Efrat. ‘Vrouwen werken nog steeds op boerderijen en er kan zelfs een toename zijn van de vraag naar arbeidskrachten om de landbouwproducten te leveren. Werkgebieden die gericht zijn op export, zoals bloemen, zijn echter hard geraakt en arbeiders zijn naar huis gestuurd. Daarnaast maakt de richtlijn van de regering om elke auto tot 2 passagiers te beperken het moeilijk om de velden te bereiken. Sommige vrouwen zijn bang om uit te gaan werken.’ WAC-MAAN helpt hen bij het verzoek tot compensatie en benadert andere boeren in hun eigen pool om te kijken of zij werk hebben.

Moestuinen op daken populair

Het enige projectdeel dat redelijk ongeschonden blijft, is het aanleggen van moestuinen op daken. ‘Integendeel’, schrijft Efrat. ‘Het lijkt erop dat in een tijd waarin mensen wordt geadviseerd om thuis te blijven, de belangstelling voor voedselproductie thuis groeit. Samen met onze zusterorganisatie Sindyanna uit Galilea hebben we in de driehoek een 2e cursus met vrouwen afgerond.  Ze oefenen nu met een verticaal systeem dat is verbonden met een slimme applicatie die vrouwen zal helpen water, licht en zuurgraad voor planten te reguleren.’ 

Veel lessen te leren

Geen gemakkelijke tijd, voor niemand, en zeker niet voor de vrouwen in Israël en de Palestijnse Gebieden. Efrat besluit: ‘Nogmaals, we wensen dat jij, wij en de wereld veilig uit deze crisis komen. Er zijn veel lessen te leren.’