Jack: ‘De laatste jaren is heel veel misgegaan rond de zwembaden. Ooit was een zwembad het kloppend hart van de lokale samenleving, maar toen er begrotingstekorten ontstonden wilden veel gemeenten er zo snel mogelijk vanaf.’
‘Na aanbestedingstrajecten en verzelfstandigingen moesten tal van zwembaden vooral letten vooral op zoveel mogelijk inkomsten en zo weinig mogelijk kosten. Maar het personeel is de dupe. Toeslagen werden grotendeels afgeschaft, de lonen gingen omlaag en de werkdruk ging omhoog.’
‘De fout die de gemeenten hebben gemaakt is dat er bij de aan- of uitbesteding helemaal niet is gekeken naar de arbeidsvoorwaarden en naar de rol van het zwembad in de plaatselijke samenleving. Daarmee hebben de gemeenten niet alleen de medewerkers voor de bus gegooid, maar zorgden ze ook voor een verschraling van de activiteiten.’
‘Het accent ligt meer en meer op het aanbieden van ABC-zwemlessen en op openstelling op de drukste momenten, want dat levert het meeste geld op. Voor de gewone baantjeszwemmer is het bad steeds vaker maar beperkt open. Over eisen waaraan het personeel moet voldoen heeft niemand het meer. Iedereen mag zich na een korte opleiding al zwemonderwijzer noemen. Destijds werd zwemonderwijzer als een serieus vak beschouwd. Het werd gewaardeerd en gerespecteerd en de beloning was naar tevredenheid.’
‘Ondertussen dendert de aanbestedingstrein in volle vaart door en hebben de exploitanten inmiddels een groot deel van de zwembaden in handen. Ze hebben de krachten gebundeld in een werkgeversorganisatie die bij de cao-onderhandelingen de arbeidsvoorwaarden voor het personeel aan het bad versobert, maar het management wel een dertiende maand biedt. De vraag is nu hoe we het tij kunnen keren.’
‘Wat mij betreft zijn vooral de gemeenten aan zet. Hun aanbestedingsbeleid is de bron van veel problemen, dus dat moet anders. Er moet veel meer worden ingezet op goede arbeidsvoorwaarden en op vakmanschap, zoals een gedegen opleiding van de zwemonderwijzers. En er moet weer aandacht komen voor de rol van het zwembad binnen het gemeentelijk sociaal maatschappelijk beleid. Een zwembad is zoveel meer dan een plek voor het in hoog tempo afwerken van zwemlessen.’